Sự lão hóa của xương và sụn khớp ở người già dẫn đến tình trạng đau nhức dai dẳng, suy giảm khả năng vận động và khó khăn trong việc di chuyển. Đau nhức xương khớp ở người già có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần và làm giảm chất lượng cuộc sống.
Đau nhức xương khớp ở người già là gì?
Đau nhức xương khớp là một vấn đề phổ biến ở người cao tuổi. Trái ngược với đau nhức xương khớp ở người trẻ, người già có hệ thống xương khớp yếu, mô sụn bị xơ hóa, mòn, dây chằng mất tính đàn hồi và cấu trúc ổ khớp mất cân bằng. Những yếu tố này khiến xương khớp dễ bị đau nhức, tê bì, mệt mỏi hoặc thậm chí gãy khi di chuyển và vận động mạnh.
Mặc dù không đe dọa tính mạng, nhưng đau nhức xương khớp kéo dài có ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động hàng ngày, gây mất ngủ, khó ngủ và giữa giấc ngủ. Nó cũng dẫn đến chứng suy nhược.
Thống kê cho thấy, đa số người cao tuổi bị đau nhức xương khớp là hậu quả của quá trình lão hóa. Do đó, tình trạng này thường không thể được chữa trị hoàn toàn. Tuy nhiên, với một chế độ chăm sóc khoa học, người già có thể kiểm soát cơn đau và “sống chung” với bệnh.
Đau nhức xương khớp ở người cao tuổi có triệu chứng gì?
Tình trạng đau nhức xương khớp thường xuất hiện khi thực hiện cử động mạnh, mang vác đồ nặng hoặc đi lại nhiều. Cơn đau có thể xảy ra ở một hoặc nhiều khớp, nhưng ảnh hưởng chủ yếu đến khớp đầu gối, khớp háng, vùng thắt lưng và vùng cổ vai gáy. Khi thức dậy vào buổi sáng, các ổ khớp thường cảm thấy tê cứng.
Khi vận động, khớp có thể phát ra âm thanh “lục cục”. Các triệu chứng chèn ép dây thần kinh như tê bì, châm chích và ngứa ran cũng có thể xuất hiện. Các khớp gối và khớp vai thường trở nên cứng liên tục, và khả năng và phạm vi chuyển động giảm đi.
Tuy nhiên, triệu chứng đau nhức xương khớp ở người già có sự khác biệt tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Mức độ và biểu hiện lâm sàng của triệu chứng phụ thuộc hoàn toàn vào nguyên nhân cụ thể.
Nguyên nhân đau nhức xương khớp ở người già
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau nhức xương khớp ở người già. Tuy nhiên chúng được phân chia để tạo thành hai nguyên nhân chủ yếu. Bao gồm:
Nguyên nhân ngoại sinh
Tình trạng đau nhức xương khớp hình thành và phát triển ở người già có thể là do những nguyên nhân ngoại sinh sau:
- Chấn thương: Những tác động, những va chạm trực tiếp đến các khớp, xương, đặc biệt là ở đầu gối như tai nạn giao thông, té ngã, tai nạn lao động… có thể tạo nên tình trạng căng giãn dây chằng. Đồng thời gây áp lực cho xương khớp và dẫn đến tình trạng đau nhức.
- Làm việc và sinh hoạt chưa hợp lý: Những người thường xuyên phải mang vác vật nặng, làm việc nặng hoặc luyện tập quá sức sẽ khiến xương khớp bị chèn ép và chịu nhiều áp lực. Từ đó dẫn đến tình trạng đau nhức xương khớp ở người già.
- Sử dụng nhiều chất kích thích: Việc sử dụng nhiều rượu, bia, ma túy, thuốc lá và một số chất kích thích khác sẽ làm tăng cao nguy cơ mắc bệnh đau nhức xương khớp ở người già.
- Thời tiết thay đổi: Khi giao mùa hoặc khi thời tiết thay đổi thất thường, mùa đông kéo dài sẽ khiến cho cơ thể của những người lớn tuổi yếu đi. Đồng thời gây nên tình trạng khô khớp. Từ đó khiến người già thường xuyên có cảm đau nhức xương khớp. Đặc biệt là đau nhức tại khớp gối.
- Chế độ dinh dưỡng thiếu chất: Những chất dinh dưỡng có khả năng khiến cho xương khớp trở nên chắc khỏe hơn là canxi, omega – 3, vitamin D. Chính vì thế, nếu cơ thể của bạn thiếu hụt một trong ba hoặc thiếu hụt cả ba loại chất này sẽ khiến cho khớp và các xương của bạn mau chóng suy yếu và dễ bị bào mòn.
- Thừa cân, ít vận động: Đối với những người cao tuổi bị thừa cân hoặc kèm theo biểu hiện của bệnh béo phì sẽ làm gia tăng sức ép và những áp lực đối với xương và các khớp. Từ đó làm gia tăng nguy cơ xuất hiện nhiều bệnh xương khớp ở người già kèm theo tình trạng đau nhức.
Nguyên nhân bệnh lý
Người già có thể mắc phải nhiều bệnh lý gây đau nhức xương khớp, bao gồm:
- Viêm bao hoạt dịch đầu gối: Bệnh này xảy ra khi túi hoạt dịch tại đầu gối bị rách, gây nhiễm trùng và triệu chứng đau nhức nghiêm trọng.
- Bệnh gút: Đây là một bệnh nguy hiểm và phổ biến, thường xảy ra ở người trung niên. Bệnh gút gây ra đau nhức xương khớp nghiêm trọng, đặc biệt là ở chân, gối, bàn tay và ngón tay. Nếu không được can thiệp kịp thời, bệnh có thể dẫn đến biến dạng khớp và tàn phế.
- Viêm gân bánh chè: Bệnh này gây viêm và tổn thương nghiêm trọng cho các gân xung quanh khớp.
- Thoái hóa khớp: Trong quá trình lão hóa, khả năng tiết dịch bôi trơn của khớp giảm, làm cho lớp sụn trở nên khô cứng và bị mòn. Điều này cũng ảnh hưởng đến cấu trúc xương sụn, hình thành gai xương và tạo áp lực, chèn ép lên hệ thống dây thần kinh, gây đau nhức xương khớp.
Với những nguyên nhân trên, người già thường phải đối mặt với đau nhức xương khớp nghiêm trọng. Điều quan trọng là có các biện pháp can thiệp phù hợp và kịp thời để giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Đau nhức xương khớp ở người già có nguy hiểm không?
Câu trả lời là CÓ. Đau nhức xương khớp ở người già là một tình trạng lão hóa tự nhiên, nhưng nếu như không chữa nó có khả năng dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng.
- Té ngã: Theo Trung tâm kiểm soát cũng như ngăn ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, người cao tuổi mắc bệnh khớp có nguy cơ té ngã hay chấn thương cao gấp 2,5 lần người trẻ. Khi người già ngã, đặc biệt là ngã nhiều lần, làm cho tăng nguy cơ chấn thương, nhập viện cũng như tử vong. Sau lúc ngã, người già cũng sợ ngã lần nữa, bởi thế họ hạn chế đi lại, hoạt động, thậm chí tránh các hoạt động như mua sắm, dọn dẹp. Điều này lại làm cho tình trạng cứng, yếu và đau nhức xương khớp diễn ra trầm trọng hơn.
- Mất ngủ: Những cơn đau nhức xương khớp làm người già – nhóm người vốn đã rất khó có giấc ngủ ngon lại càng mất ngủ hơn. Không ngủ đủ giấc lại làm cho một số cơn đau nhức tăng lên cũng như trầm trọng hơn.
- Ảnh hưởng hoạt động thường ngày: Khá nhiều người già mắc suy giảm khả năng thực hiện các hoạt động bình thường do bệnh đau xương khớp, như: làm cho việc nhà, nấu nướng, mặc quần áo, vệ sinh cá nhân,…
- Tăng cân: Các cơn đau nhức xương khớp làm người già ngại di chuyển, đặc biệt là tham gia vào các hoạt động thể thao. Điều này có khả năng làm cho họ tăng cân cũng như làm cho trầm trọng thêm các triệu chứng bệnh khớp. Ngoài ra, thừa cân cũng dẫn tới tăng nguy cơ biến chứng khác, chẳng hạn: bệnh tiểu con đường, tăng huyết áp, bệnh tim mạch,…
- Trầm cảm: Một nghiên cứu năm 2010 đã điều tra mối liên hệ giữa lo lắng, trầm cảm và bệnh xương khớp. Người ta phát hiện rằng, một số cơn đau nhức xương khớp khiến cho ảnh hưởng chuyển biến phức tạp đến sức khỏe tâm thần, hơn 40% những người tham gia nghiên cứu có triệu chứng trầm cảm gia tăng, nguyên nhân là do một số triệu chứng viêm khớp. một số tác hại của đau nhức xương khớp ở người già.
Những hậu quả khác có thể phát sinh từ đau nhức khớp bao gồm:
Đau nhức xương khớp mang nhiều hậu quả đến cho người già, một số những hậu quả đáng chú ý ngay dưới đây:
- Hoại tử xương;
- Gãy xương;
- Chảy máu hay nhiễm trùng ở khớp;
- Suy thoái gân cũng như dây chằng quanh khớp;
- Dây thần kinh bị chèn ép gây đau đớn nhiều hơn;
- Teo cơ, bại liệt…
Những cách phòng tránh đau nhức xương khớp ở người cao tuổi
Dưới đây là những cách phòng tránh đau nhức xương khớp ở người cao tuổi:
Bổ sung Vitamin dưỡng chất tốt cho xương
Để giảm các chứng đau nhức xương khớp, người cao tuổi nên bổ sung những dưỡng chất, vitamin tốt cho xương đặc biệt là canxi. Canxi sẽ có tác dụng hỗ trợ hệ xương khỏe mạnh, ngăn ngừa loãng xương, thoái hóa xương khớp một cách hiệu quả.
Giữ ấm cơ thể khi trời lạnh
Đau nhức xương khớp khi thay đổi thời tiết nên mặc nhiều áo dày, giữ ấm các vùng bị đau nhức và tránh ra ngoài quá nhiều. Ngoài ra, uống trà nóng cũng là cách để giúp cơ thể ấm áp hơn.
Vận động, tập thể dục thường xuyên
Những môn thể dục thể thao nhẹ nhàng giúp hệ xương khớp của người cao tuổi dẻo dai, tăng tuổi thọ xương khớp. Lựa chọn một số môn hợp cho người già như đi bộ, cầu lông, tập yoga giúp cơ thể dẻo dai, các khớp hoạt động trơn tru đồng thời tăng cường sức đề kháng cơ thể, chống lại các bệnh xương khớp.
Tránh làm việc năng hoặc ngồi, nằm quá lâu
Ở độ tuổi ngoài trung niên cần tránh các bệnh nặng, bệnh mang vác ảnh hưởng đến xương khớp. Bên cạnh đó, người già cũng nên hạn chế nằm, ngồi quá lâu, kết hợp tập luyện nhẹ nhàng để đảm bảo xương khớp luôn khỏe mạnh.
Sinh hoạt khoa học, ngủ đủ giấc
Một chế độ sinh hoạt khoa học, ngủ đủ giấc cũng giúp tăng sức đề kháng cơ thể, chống lại các bệnh xương khớp. Người cao tuổi nên lên cho mình lịch trình sinh hoạt khoa học, hợp lý để đảm bảo cơ thể chống các bệnh xương khớp tốt. Trong đó, việc lựa chọn nệm êm ái, có lợi cho sức khỏe cũng có tác dụng rất hữu hiệu giúp người già ngủ ngon giấc hơn và hạn chế việc đau nhức xương khớp.
Tránh căng thẳng mệt mỏi
Căng thẳng mệt mỏi là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh có hại cho sức khỏe. Chính vì thế, người cao tuổi cần luyện tập một thói quen sống vui vẻ, khỏe mạnh. Tránh suy nghĩ nhiều giúp sức khỏe tốt hơn, hạn chế các bệnh xương khớp.
Không lạm dụng các chất giảm đau tạm thời
Nếu cơ thể gặp tình trạng các bệnh lý gây đau nhức xương khớp, bệnh nhân không nên lạm dụng chất giảm đau tạm thời. Thay vào đó hãy khám và làm theo chỉ định của bác sĩ.
Kiểm tra xương khớp định kỳ
Việc kiểm tra xương khớp định kỳ với người cao tuổi quan trọng như việc chọn lựa dịch vụ kiểm tra sức khỏe tổng quát định kỳ uy tín để đảm bảo nắm được tình trạng xương khớp, sức khỏe của cơ thể. Người cao tuổi nên chọn thăm khám tại các cơ sở uy tín để đảm bảo an toàn và chính xác.
Những cách khắc phục đau nhức xương khớp ở người già
Có những phương pháp chữa đau nhức xương khớp ở người già phổ biến hiện nay.
Sử dụng thuốc điều trị
Các loại thuốc loãng xương, thuốc điều trị thoái hóa khớp như vitamin D, bisphosphonate, acetaminophen, thuốc chống viêm không steroid (celecoxib, etoricoxib…) giúp giảm đau nhức nhanh chóng. Tuy nhiên thuốc chỉ mang lại hiệu quả tạm thời, nếu người bệnh ngưng dùng thuốc thì cơn đau sẽ lại tiếp diễn.
Việc sử dụng thuốc tây trị đau nhức xương khớp cần có sự chỉ định của bác sĩ và không nên lạm dụng. Vì những loại thuốc này có kèm theo một số tác dụng phụ hại gan, thận, gây viêm loét dạ dày.
Liệu pháp xoa bóp
Xoa bóp cơ thể là cách giảm đau xương khớp ở người già hiệu quả đối với tình trạng nhẹ. Các động tác massage giúp lưu thông khí huyết đến vùng bị đau, làm thư giãn các cơ, tác động lên nhiều vùng cơ trên cơ thể và giảm nhức mỏi xương khớp từ bên trong. Một số bài tập xoa bóp gợi ý là massage bằng đá nóng, khăn nóng, xoa bóp yoga thái, xoa bóp mô sâu,…
Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng
Phương pháp Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng giúp cải thiện và khôi phục các chức năng cơ – xương – khớp một cách an toàn mà không cần xâm lấn. Vật lý trị liệu có 2 dạng là chủ động và bị động. Dạng chủ động gồm các bài tập thể chất giúp tăng sức mạnh cơ bắp, thúc đẩy tuần hoàn máu và tăng sự dẻo dai cho xương khớp. Dạng bị động sẽ sử dụng các thiết bị hiện đại như sóng âm, nhiệt, ánh sáng, kéo giãn giảm áp bằng máy… để giảm chèn ép dây thần kinh và cơn đau.
Cập nhật lúc: 3:49 PM , 10/08/2023
