Đau dạ dày là bệnh lý phổ biến, ai cũng có thể gặp phải. Bệnh có thể hình thành nhiều biến chứng nguy hiểm. Việc phát hiện qua các triệu chứng, xác định nguyên nhân để có biện pháp điều trị sớm là rất cần thiết.
Tổng quan về đau dạ dày
Đau dạ dày hay còn gọi là đau bao tử là hiện tượng dạ dày bị tổn thương do rối loạn vận động của dạ dày hoặc có tăng tiết axit dịch vị dạ dày. Người bệnh thường cảm thấy có các cơn đau âm ỉ, nóng rát và tức tại vùng thượng vị.
Ở giai đoạn khởi phát, các triệu chứng chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, nếu bệnh tiến triển nặng, các cơn đau sẽ trở nên dữ dội và kéo dài hơn.
Tỷ lệ người mắc bệnh về dạ dày
Theo thống kê, trên thế giới có khoảng 10% người dân mắc bệnh dạ dày. Tuy nhiên, riêng Việt Nam, bệnh lý này trở nên phổ biến hơn cả khi tỷ lệ mắc chiếm đến 31 – 64% bao gồm cả đối tượng nam và nữ giới. Độ tuổi thường gặp là từ 40 – 49 và đang có xu hướng trẻ hóa.
Ngoài ra, có đến 70% dân số nước ta đã và đang có nguy cơ mắc bệnh dạ dày do nhiễm vi khuẩn HP (Helicobacter Pylori).
Dấu hiệu đau dạ dày
Nếu bạn gặp các dấu hiệu dưới đây, rất có thể bạn đang bị đau dạ dày:
- Đau giữa bụng (đau dạ dày từng cơn hoặc đau âm ỉ kéo dài, đau liên tục, đau dữ dội tùy vào giai đoạn).
- Đau thượng vị (từ bụng lên ngực, đau lan xuyên qua lưng)
- Ăn uống kém, không cảm thấy ngon miệng.
- Ợ hơi, ợ chua, ợ nóng.
- Hơi thở có mùi hôi hoặc chua.
- Cảm giác buồn nôn, nôn.
- Bị chảy máu tiêu hóa là dấu hiệu đau dạ dày nặng.
Lưu ý: Đôi khi các triệu chứng bệnh đau dạ dày có thể không rõ ràng, người bệnh dễ nhầm lẫn với rối loạn tiêu hóa thông thường. Vậy nên, nếu cảm thấy có dấu hiệu, bạn nên tới các cơ sở y tế uy tín để thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa về tiêu hóa.
Vị trí đau dạ dày
Bạn đang băn khoăn không biết vị trí đau dạ dày là ở đâu để xác định cho đúng? Dưới đây là các vị trí chính:
- Đau vùng thượng vị: Nằm trên rốn hoặc phía dưới xương ức.
- Đau vùng giữa bụng: Đau ở quanh rốn, ít khi lan về bên phải hay trái của bụng kèm theo cảm giác đầy bụng, buồn nôn, ợ chua, đau quặn hoặc âm ỉ.
- Đau phía trên bên trái và bên phải.
Nguyên nhân gây đau dạ dày
Có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể dẫn đến đau dạ dày và gây ra những triệu chứng khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân chủ yếu:
Thói quen ăn uống kém khoa học
Đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến đau dạ dày, có người đau dạ dày khi đói nhưng cũng có người ăn vào là đau. Hiện tượng này thường xuất phát từ các thói quen:
- Ăn uống không theo giờ cụ thể hoặc hay ăn khuya.
- Ăn quá nhanh, ăn quá no hoặc để bụng quá đói.
- Ăn nhiều đồ chiên rán, chua, cay nóng.
- Vừa ăn vừa hoạt động thể chất/tinh thần (đọc sách, chơi game, xem tivi,…)
- Ăn thực phẩm bẩn, ôi thiu,…
- Sử dụng nhiều đồ có cồn, chất kích thích, thuốc lá,…
Một số trường hợp có hệ tiêu hóa bị dị ứng hoặc không dung nạp một số loại thức ăn, đồ uống như sữa, đậu phộng, đậu nành, lúa mì, động vật có vỏ, cá, trứng,… cũng có thể bị đau dạ dày và cảm giác đầy hơi khó chịu.
Stress kéo dài
Đau dạ dày do stress có thể có các biểu hiện:
- Nhu động ruột và hoạt động co bóp của dạ dày bị gián đoạn gây đau, ợ hơi, ợ chua, đầy hơi.
- Làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột gây bao tử.
Tác dụng phụ của thuốc
Sử dụng nhiều các loại thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh, thực phẩm chức năng bổ sung sắt hoặc thuốc điều trị ung thư,… có thể gây ra nhiều tác dụng phụ với dạ dày:
- Đau dạ dày, vùng thượng vị.
- Đau dạ dày kèm buồn nôn, tiêu chảy, đầy hơi.
- Kích ứng bao tử, mất cân bằng hệ vi sinh tiêu hóa,
Các bệnh lý ở dạ dày
- Loét dạ dày tá tràng (do nhiễm vi khuẩn HP hoặc gặp tác dụng phụ của thuốc).
- Viêm cấp tính niêm mạc dạ dày tá tràng (do uống rượu bia nhiều, ăn đồ cay nóng hoặc sau dùng thuốc giảm đau, chống viêm).
- Khối u ác tính tại thực quản dạ dày.
- Chứng khó tiêu chức năng.
Nguyên nhân khác
- Ngộ độc thức ăn.
- Viêm tụy cấp.
- Bị tắc ruột.
- Bị sỏi mật.
- Có khối u tụy, u đường mật.
Phân loại bệnh dạ dày
Bệnh dạ dày được chia nhỏ thành các bệnh lý với triệu chứng tương ứng. Việc xác định đúng loại bệnh mình đang gặp sẽ giúp người bệnh có phương án điều trị phù hợp hơn.
Viêm loét dạ dày tá tràng
Là hiện tượng niêm mạc dạ dày có tổn thương ở dạng viêm loét. Bệnh chia làm 2 loại là cấp tính và mãn tính:
- Viêm loét dạ dày cấp tính: Các triệu chứng đau bụng, đầy hơi, ợ hơi,… thường xảy ra bất chợt và biến mất ngay sau đó, không để lại di chứng.
- Viêm loét dạ dày mạn tính: Các tổn thương diễn biến âm thầm, biểu hiện âm ỉ nhưng có thể gây ra biến chứng như teo niêm mạc, thậm chí là ung thư.
Trào ngược dạ dày
Hình thành do dịch vị từ dạ dày trào ngược lên thực quản, khiến lớp niêm mạc dạ dày bị kích thích gây ra các triệu chứng:
- Khó nuốt.
- Đau và ợ nóng sau ăn.
- Khàn giọng, đau họng, ho, hen.
- Tiết nhiều nước bọt, buồn nôn.
Viêm hang vị dạ dày
Viêm hang vị xuất hiện nhiều ở người cao tuổi, các triệu chứng dễ nhầm lẫn với bệnh dạ dày thông thường:
- Đau ở thượng vị, đau tăng lên khi ăn đồ cay nóng.
- Bị ợ hơi, ợ chua sau ăn.
- Đau bụng âm ỉ cả ngày, buồn nôn/nôn ra dịch nhầy nặng mùi.
- Ăn uống kém, sụt cân, mặt xanh xao.
Nhiễm khuẩn HP dạ dày
Vi khuẩn HP (Helicobacter Pylori) là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến đau dạ dày. Nó có thể gây viêm loét hay nặng hơn là ung thư dạ dày nếu không được điều trị sớm.
- Khi bị nhiễm vi khuẩn HP, sẽ có một số triệu chứng đặc trưng:
- Đau bụng, buồn nôn.
- Chán ăn, ăn không ngon miệng, sụt cân.
- Đầy hơi, ợ chua, hôi miệng.
- Đi ngoài có lẫn máu trong phân.
- Phân màu đen.
Xuất huyết dạ dày
Đây là hiện tượng chảy máu trong dạ dày. Nếu mất máu nhiều có thể dẫn đến suy kiệt sức khỏe và tử vong. Các dấu hiệu bệnh này là:
- Nôn ra máu.
- Đau vùng thượng vị.
- Đại tiện ra phân đen.
Ung thư dạ dày
Ung thư dạ dày ở giai đoạn đầu thường không có biểu hiện rõ ràng, dễ nhầm với bệnh tiêu hóa thông thường. Khi khôi u phát triển to lên, người bệnh sẽ thấy các biểu hiện:
- Đau dạ dày dai dẳng ở vùng giữa bụng.
- Rối loạn tiêu hóa (táo bón hoặc tiêu chảy).
- Ợ nóng, ợ chua.
- Giảm cân không rõ nguyên nhân.
- Máu trong phân hoặc nôn ra máu.
Đối tượng nguy cơ
Theo các chuyên gia về tiêu hóa, ai cũng có thể mắc bệnh dạ dày. Tuy nhiên, các đối tượng dưới đây có nguy cơ mắc cao hơn:
- Người thường uống rượu bia, hút thuốc lá, uống cà phê khi đói.
- Người thường ăn đồ cay nóng, đồ quá chua, thức ăn không đảm bảo vệ sinh.
- Người thường dùng thuốc giảm đau, kháng sinh.
- Người hay cảm thấy mệt mỏi, chán nản và stress.
Biến chứng bệnh dạ dày
Bệnh đau dạ dày nếu để lâu, bệnh tiến triển nặng có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ xuất hiện các biến chứng:
- Xuất huyết dạ dày.
- Thủng dạ dày.
- Hẹp môn vị.
- Ung thư dạ dày.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu tình trạng đau dạ dày tiến triển nặng, bạn nhận thấy những triệu chứng nghiêm trọng sau, hãy đến gặp bác sĩ ngay để được kiểm tra và điều trị kịp thời:
- Đau dạ dày dữ dội và xuất hiện đột ngột.
- Đau dạ dày trong nhiều ngày liên tục.
- Đau dạ dày khó thở, liên tục.
- Đau dạ dày xuyên qua lưng.
- Nôn ra máu hoặc phân đen/có lẫn máu.
- Giảm cân không rõ nguyên nhân.
Chẩn đoán, xét nghiệm đau dạ dày
Khi chẩn đoán bệnh dạ dày, trước hết các bác sĩ sẽ đưa ra một số câu hỏi như:
- Triệu chứng của bạn đã kéo dài trong bao lâu?
- Hiện tại bạn có đang sử dụng loại thuốc điều trị nào không?
- Bạn có đang cảm thấy stress, lo lắng và căng thẳng?
- Chế độ ăn uống và sinh hoạt của bạn ra sao?
- ….
Từ những câu hỏi trên, bác sĩ sẽ định hướng được và tiến hành công tác thăm khám cận lâm sàng qua các xét nghiệm:
- Xét nghiệm máu.
- Xét nghiệm nước tiểu.
- Siêu âm bụng.
- Chụp X-quang vùng bụng.
- Chụp CT, MRI (cộng hưởng từ).
- Nội soi dạ dày.
Lời khuyên
Cách phòng ngừa bệnh đau dạ dày
Đau dạ dày gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như đời sống người bệnh. Vì vậy, mọi người nên phòng bệnh bằng những cách sau:
- Tạo thói quen ăn uống đúng bữa và đúng giờ.
- Ăn chậm, nhai kỹ.
- Tránh xa các loại thức ăn có hại với dạ dày (đồ cay nóng, dầu mỡ, đồ khó tiêu như chất béo, axit,…).
- Hạn chế nằm ngay sau ăn có thể khiến dạ dày khó tiêu hóa.
- Không nên ăn quá no hoặc để bụng quá đói liên tục.
- Uống đủ nước mỗi ngày.
- Tập thể dục để giải tỏa căng thẳng, stress.
- Không uống đồ có cồn, có gas, không hút thuốc lá.
Cách chữa đau dạ dày tại nhà
Trong trường hợp đau dạ dày nhẹ, người bệnh có thể áp dụng một số cách chữa tại nhà như sau:
- Giảm triệu chứng đau bằng các mẹo như chườm ấm, xoa bụng.
- Uống trà gừng để giảm đau.
- Uống nước chanh pha với baking soda để giảm nồng độ axit dạ dày giúp cải thiện triệu chứng ợ hơi, ợ chua.
- Uống tinh bột nghệ với mật ong.
Các loại thuốc điều trị đau dạ dày
Dựa trên mức độ diễn biến của bệnh và nguyên nhân gây đau dạ dày, người bệnh có thể được chỉ định sử dụng một số loại thuốc dưới đây sao cho phù hợp:
- Đau dạ dày do loét dạ dày: Sử dụng thuốc ức chế bơm proton để làm giảm tiết axit, lành các ổ loét (Omeprazole, Pantoprazole, Lanzoprazole, Rabeprazole, Esomeprazole…)
- Loét dạ dày do vi khuẩn HP: Sử dụng kháng sinh kết hợp PPI để điều trị.
- Nếu dùng thuốc giảm đau chống viêm NonSteroid hoặc Aspirin gây đau dạ dày cần kết hợp thêm PPI để điều trị.
- Trường hợp bị khó tiêu chức năng, dùng PPI hoặc kết hợp với các thuốc có khả năng làm tăng vận động đường tiêu hóa.
Lưu ý: Chỉ dùng thuốc chữa đau dạ dày khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và dùng đúng theo hướng dẫn để tránh tác dụng phụ.
Nhất Nam Bình Vị Khang - Bí quyết tiến vua Tự Đức “đánh bại” cơn đau dạ dày âm ỉ
Nhất Nam Bình Vị Khang là bài thuốc DUY NHẤT điều trị các bệnh lý dạ dày do đội ngũ chuyên gia bác sĩ Nhất Nam Y Viện nghiên cứu phát triển từ mật dược tiến vua Tự Đức. Qua quá trình thẩm định kỹ lưỡng, bài thuốc phát huy hiệu quả trong việc xử lý nhiều tình trạng bệnh dạ dày khác nhau như đau dạ dày, viêm loét dạ dày HP, trào ngược dạ dày, viêm hang vị, ợ hơi, ợ chua,...
Nhiều người bệnh sau khi sử liệu trình bài thuốc từ 2 - 3 tháng, đã gửi phản hồi hiệu quả điều trị tích cực:
Theo Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Vân Anh, (Giám đốc chuyên môn Nhất Nam Y Viện), bài thuốc điều trị bệnh đau dạ dày chuyên sâu nhờ sở hữu những ưu điểm sau:
- Kế thừa tinh hoa dược liệu và công thức phối ngũ từ các bài thuốc điều trị vị quản thống tiến vua Tự Đức.
- Quy tụ hơn 30 thảo dược chống viêm, giảm đau, kiểm soát axit dịch vị, kích thích tiêu hóa, thanh nhiệt giải độc như Hương phụ, lá khôi, Sa nhân, Bạch thược, Hoài Sơn, Ô tặc cốt, Bạch truật,...
- Ứng dụng phác đồ điều trị theo 3 tác động: Điều trị triệu chứng - Điều trị căn nguyên - Điều trị dự phòng. Bài thuốc được điều chỉnh về thành phần liều lượng thảo dược phù hợp dựa trên bệnh cảnh cụ thể của từng người.
- Thảo dược tự nhiên, an toàn lành tính, không kích thích gây đau dạ dày, đã được kiểm nghiệm độ tính tại Viện TradiMec.
- Phối hợp COMBO với 3 bài thuốc nhỏ, cùng hỗ trợ nhau giải quyết động bộ nhiều vấn đề dạ dày cùng lúc.
Nhờ đó, bài thuốc phát huy công dụng xử lý các cơ đau dạ dày âm ỉ, cắt cơn từ nhẹ đến nặng, ổn định nhu động ruột, tăng cường khả năng tiêu hóa.
Liên hệ nhận tư vấn miễn phí từ chuyên gia qua thông tin sau:
Nhất Nam Y Viện
- Địa chỉ: Biệt thự 16, Ngõ 168 Nguyễn Khánh Toàn, Cầu Giấy
- Hotline: (024) 8585 1102 – 0928 42 1102
- Website: www.nhatnamyvien.com
- Facebook: Nhất Nam Y Viện
Đẩy lùi bệnh dạ dày với bài thuốc Dạ dày Đỗ Minh ứng dụng HƠN 150 NĂM
Dạ dày Đỗ Minh là bài thuốc nam gia truyền được bào chế và ứng dụng chữa bệnh dạ dày từ cuối thế kỷ 19 tới nay bởi nhà thuốc nam Đỗ Minh Đường. Đây được xem là giải pháp chữa bệnh dạ dày tốt hàng đầu hiện nay với khả năng đẩy lùi bệnh từ gốc, phòng ngừa tái phát hiệu quả.
THÀNH PHẦN
Bài thuốc phối ngũ từ hơn 30 vị thảo dược đứng đầu bảo trong chữa bệnh về dạ dày, chứa hàm lượng KHÁNG SINH THỰC VẬT CAO như Chè dây, dạ cẩm, mai mực, cam thảo, lá khôi, bồ công anh,... Tất cả được bào chế theo CÔNG THỨC BÍ TRUYỀN của dòng họ Đỗ Minh, giúp dược tính được phát huy công dụng một cách tốt nhất.
Lương y Đỗ Minh Tuấn - GĐ chuyên môn nhà thuốc Đỗ Minh Đường cho biết: "Thảo dược dùng bào chế thuốc được nhà thuốc tự ươm trồng tại vườn dược liệu riêng, đạt tiêu chuẩn HỮU CƠ. Vì vậy, đặc biệt AN TOÀN với người bệnh, không gây tác dụng phụ".
LIỆU TRÌNH ĐIỀU TRỊ
Liệu trình chữa dạ dày Đỗ Minh có 4 bài thuốc nhỏ: Thuốc bình vị, thuốc trào ngược, thuốc viêm loét và thuốc giải độc chống viêm. Mỗi bài thuốc có công dụng riêng, sẽ được kết hợp linh hoạt dựa trên tình trạng bệnh của mỗi người. Thuốc mang lại tác dụng:
- Giảm các triệu chứng đau thượng vị, ợ hơi, ợ chua,...
- Trung hòa axit dịch vị, kích thích hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru.
- Phục hồi niêm mạc dạ dày bị tổn thương.
- Tăng sức đề kháng, dự phòng tái phát.
Thuốc tác động vào người bệnh qua 3 giai đoạn, giúp chữa bệnh TỪ GỐC - DỰ PHÒNG TÁI PHÁT:
95% NGƯỜI BỆNH ĐIỀU TRỊ THÀNH CÔNG
Bệnh dạ dày 5 năm, 10 năm, thậm chí 15 năm cũng có thể chữa khỏi bằng bài thuốc Dạ dày Đỗ Minh nếu dùng thuốc đúng chỉ dẫn và kết hợp kiêng khem, xây dựng lối sống lành mạnh. Theo khảo sát, 95% người bệnh đã chữa khỏi chỉ sau 1 - 3 tháng kiên trì điều trị.
Xem video: Bệnh nhân bị dạ dày 13 năm chia sẻ về hiệu quả bài thuốc Dạ dày Đỗ Minh
Nếu bạn đang có vấn đề về dạ dày muốn giải quyết triệt để, hãy liên hệ ngay với nhà thuốc Đỗ Minh Đường để được tư vấn MIỄN PHÍ về phác đồ điều trị phù hợp nhất.
Câu hỏi thường gặp
Như đã phân tích, có nhiều nguyên nhân dẫn đến đau dạ dày. Vậy nên, nếu bệnh dạ dày mới khởi phát ở giai đoạn nhẹ, người bệnh biết cách điều chỉnh thì CÓ THỂ bệnh sẽ tự khỏi. Cụ thể là phải điều chỉnh lại chế độ ăn uống khoa học, sinh hoạt lành mạnh và giữ tinh thần thoải mái.
Còn trong trường hợp bệnh đã tiến triển nặng, phương pháp điều chỉnh nêu trên thường sẽ không mang lại hiệu quả. Lúc này, bạn sẽ cần đến sự hỗ trợ của các bác sĩ chuyên khoa trong việc thăm khám và định hướng phương pháp chữa phù hợp.
Nếu bị đau dạ dày, trước hết bạn cần phải:
Xây dựng lại chế độ ăn uống:
- Ăn đúng giờ, đúng bữa, chia nhỏ bữa ăn.
- Ăn đồ mềm, dễ tiêu.
- Ăn chậm, nhai kỹ.
- Không uống đồ có cồn, có gas.
Có lối sống khoa học:
- Đi ngủ sớm để hệ tiêu hóa được làm việc đúng giờ và nghỉ ngơi đúng lúc.
- Tập thể dục thể thao điều độ để tăng sức đề kháng.
- Sử dụng đồ cá nhân riêng, không chung đụng để hạn chế nguy cơ nhiễm vi khuẩn HP.
Giữ tinh thần thoải mái: Cân bằng thời gian làm việc và nghỉ ngơi để tránh bị áp lực.
Câu trả lời là CÓ.
Dạ dày là bộ phận tiết dịch vị liên tục, nếu trong trường hợp bạn không ăn sáng có thể khiến dạ dày bị rỗng mà dịch vị vẫn tiếp ra, như vậy sẽ dẫn đến axit tăng cao, độ pH dạ dày thấp và gây kích thích co bóp ở dạ dày với cảm giác đau, cồn cào khó chịu.
Thời gian một cơn đau dạ dày diễn ra phụ thuộc vào nhiều yếu tố, quan trọng nhất là mức độ nặng nhẹ của bệnh. Có người chỉ đau một vài tiếng nhưng cũng có người đau cả ngày cả đêm, đau từ ngày này qua ngày khác.
Cơn đau dạ dày thường xuất hiện bất thình lình nhưng thông thường là đau lúc đói hoặc sau khi ăn quá no, sử dụng đồ cay nóng.
Nhìn chung, thông qua thời gian cơn đau kéo dài không thể đánh giá được quá nhiều về mức độ bệnh. Khi có triệu chứng, người bệnh vẫn nên đi thăm khám chuyên khoa để có chẩn đoán chính xác nhất.
Các triệu chứng của bệnh đau dạ dày rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác như viêm tụy cấp, bán tắc ruột,... Do đó, khi có các dấu hiệu cho rằng bị dạ dày, người bệnh cần chủ động thăm khám sớm để được bác sĩ chuyên môn đánh giá và gợi ý phương án điều trị kịp thời.
Nếu không can thiệp sớm, bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng như đau bụng dữ dội, đột ngột, tức ngực, nôn ra máu, suy nhược cơ thể, đi ngoài phân đen,...
Ung thư là biến chứng nặng và nguy hiểm nhất có bệnh dạ dày. Người bệnh viêm loét dạ dày có nguy cơ bị ung thư dạ dày cao gấp 2 lần so với người bình thường. Đặc biệt, tình trạng ung thư thường không có dấu hiệu rõ ràng, mơ hồ nên người bệnh dễ nhầm lẫn với bệnh viêm loét dạ dày.
Khi phát hiện, bệnh thường đã tiến triển nặng. Bất cứ sự chủ quan nào của người bệnh không đi thăm khám và điều trị kịp thời đều có thể gây có nguy cơ bị ung thư dạ dày.
Siêu âm là biện pháp sử dụng máy siêu âm để chẩn đoán các vấn đề ở bên trong dạ dày. Qua siêu âm, bác sĩ sẽ xác định được nguyên nhân gây bệnh, mức độ tiến triển của bệnh để định hướng được phác đồ điều trị phù hợp nhất.
Tuy nhiên, việc siêu âm dạ dày không đánh giá được chính xác về mức độ tổn thương ở niêm mạc dạ dày do viêm loét cũng như không phát hiện được vi khuẩn HP. Nếu bạn nghi ngờ có vấn đề khác ở dạ dày nên tiến hành chụp chiếu hoặc nội soi dạ dày để xác định chính xác hơn.
Đau dạ dày là bệnh lý gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe, đời sống sinh hoạt thường ngày của người bệnh. Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng đã nêu ở trên, hãy chủ động đến các cơ sở y tế gần nhất để thăm khám, chẩn đoán và có hướng điều trị từ sớm.