Viêm Xoang Sàng Sau: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu, Cách Điều Trị

Viêm xoang sàng sau là căn bệnh có tiến triển mãn tính, bệnh thường tái phát lại khi gặp điều kiện thích hợp. Vậy, viêm xoang sàng sau là gì và làm thế nào để nhận biết? Cùng chuyên gia giải đáp chi tiết qua bài viết dưới đây.

Viêm xoang sàng sau là gì?

Xoang sàng gồm 4 hốc rỗng, thông với nhau nằm. Chúng nằm phía sau hốc xoang trước, gần phía gáy. Cũng như các hốc xoang khác, vai trò của các hốc xoang sàng chính là trao đổi khí, cân bằng áp suất và tham gia vào các hoạt động của hô hấp.

Khi vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh tấn công xoang sàng sau thông qua đường mũi, lớp niêm mạc bao phủ bề mặt xoang sàng sau sẽ bị sưng tấy. Từ đó, các dịch hô hấp trong hốc xoang sàng sau không thể thoát ra ngoài, gây tắc nghẽn, ứ đọng, hình thành dịch mủ. Hiện tượng này chính là viêm xoang sàng sau.

Khi hốc xoang sàng sau bị viêm nhiễm, người bệnh sẽ phải chịu những cơn đau nhức âm ỉ, lan dần từ hốc xoang đến vùng sau gáy, xuống vai. Bên cạnh đó, bệnh còn gây ảnh hưởng đến cả mắt, gây ra những triệu chứng như: Đau mắt, mắt sưng đỏ, viêm mắt và có dịch mủ…

Nếu viêm xoang sàng sau không được điều trị tốt, sức khỏe và cả thể lực của người bệnh sẽ bị đe dọa. Không những thế, các hốc xoang khác cũng không tránh khỏi liên lụy vì chúng đều thông nhau.

Nguyên nhân gây viêm xoang sàng sau

Viêm xoang nói chung và viêm xoang sàng sau nói riêng về căn bản đều do vi khuẩn hoặc nấm gây hình thành các ổ viêm tại các hốc xoang. Các tác nhân gây bệnh này sẽ dễ tấn công hơn nếu có các yếu tố cộng hưởng dưới đây:

Cơ địa yếu gây viêm xoang sàng sau: Viêm xoang do cơ địa thường xảy ra với những người có sức đề kháng kém, đặc biệt là với đối tượng người cao tuổi, trẻ nhỏ và phụ nữ trong thai kỳ. Ngoài ra, ở một số người có cơ địa đặc biệt dễ dị ứng mũi cũng có tỷ lệ mắc xoang cao hơn nếu tình trạng viêm mũi dị ứng không được cải thiện và trở thành mạn tính.
Do thay đổi thời tiết đột ngột: Đây là tác nhân gây ra bệnh xoang cho nhiều người. Thông thường khi thời tiết chuyển lạnh đột ngột khiến cơ thể không kịp thích nghi sẽ dẫn đến tình trạng hệ miễn dịch bị rối loạn. Thêm vào đó khi hoạt động trong thời tiết lạnh (làm việc ngoài trời, di chuyển…) nếu không giữ ấm vùng mặt, mũi sẽ rất dễ bị viêm xoang. Chính bởi những điều này mà về mùa đông, tỷ lệ người bị viêm xoang cao hơn rất nhiều mùa hè.
Ô nhiễm môi trường: Nếu như trước kia thời tiết thay đổi là nguyên nhân chính của hầu hết trường hợp viêm xoang thì nay tình trạng ô nhiễm cũng là một nguyên nhân phổ biến gây viêm xoang. Bụi mịn, khí thải,… xâm nhập vào các hốc xoang thông qua đường mũi dễ dàng gây nên tình trạng viêm nhiễm.
Tiền sử mắc các bệnh hô hấp: Các bệnh lý về tai mũi họng, trong đó có viêm mũi, viêm amidan, viêm họng, viêm tai trong, viêm tai giữa,… không được điều trị dẫn tới mạn tính là một trong những nguyên nhân gây viêm xoang và đặc biệt là viêm hốc xoang sàng sau. Do cấu trúc tai mũi họng thông nhau, chính vì thế tình trạng viêm nhiễm có thể lây lan qua các bộ phận.
Cấu trúc hốc xoang sàng sau: Bên cạnh những nguyên nhân trên thì cấu trúc của hốc xoang sàng sau là một trong những nguyên nhân khiến tỷ lệ người bệnh gặp xoang sàng khá lớn. Xoang sàng thông với mũi bằng một ống rất nhỏ, chính vì thế khi tình trạng viêm ứ đọng dịch mủ có thể xâm lấn và tích tụ trong hốc xoang sàng sau nhưng rất khó để thoát ra ngoài. Bởi vậy mà xoang sàng sau dễ bị nhưng điều trị cũng rất khó khăn.

Dấu hiệu viêm xoang sàng sau

Đều là viêm xoang nhưng viêm xoang sàng sau lại có những dấu hiệu đặc trưng để phân biệt. Những dấu hiệu ấy chủ yếu dựa vào vị trí xuất hiện các cơn đau nhức, cũng như các khu vực và các cơ quan bị ảnh hưởng ở xung quanh.

Cơn đau đầu: Tình trạng đau nhức kéo dài âm ỉ ở hai bên thái dương, cạnh hai khóe mắt và ở khu vực đỉnh đầu.
Đau ê ở trán: Viêm xoang sàng sau có đặc trưng là những cơn đau nhức ở trán và trên sống mũi, phía bên sau gáy…
Thị lực giảm: Thường xảy ra khi viêm xoang tiến triển thành biến chứng, thông thường người bệnh sẽ nhận thấy tình trạng hoa mắt đột ngột, để bệnh tiến triển càng lâu thì thị lực càng giảm đột ngột.
Choáng váng và ù tai: Nếu như tình trạng dịch tụ lan rộng đến ống thì, bệnh nhân có thể bị viêm tai giữa và cảm giác đau nhức, nặng ở trong tai.
Có đờm trong cổ họng: Biến chứng của viêm xoang sàng sau ảnh hưởng đến cổ họng gây ngứa họng, người bệnh có thể gặp khó chịu, ho nhiều, ngoài ra tiến triển nặng còn gây khó thở và khò khè khi ngủ.
Hôi miệng: Vi khuẩn có trong dịch xoang chảy tràn xuống họng có thể gây ra hôi miệng, kèm theo đó bệnh nhân cũng có thể bị viêm họng hoặc viêm amidan kèm theo.

Bên cạnh những dấu hiệu viêm xoang sàng sau điển hình nói trên, nhiều người bệnh viêm xoang sàng sau còn phản ánh tình trạng thường xuyên bị nóng sốt, cảm giác khó chịu, cơ thể mệt mỏi,… khi mắc bệnh.

Viêm xoang sàng sau có nguy hiểm không?

Viêm xoang sàng sau là căn bệnh không nguy hiểm. Tuy nhiên bệnh viêm xoang sàng sau là căn bệnh mãn tính, thông thường người bệnh thường chủ quan cho rằng bệnh đã hết khi triệu chứng không xuất hiện nữa, nhưng đây chỉ là giai đoạn bệnh ngừng tiến triển và tái phát lại không lâu sau đó. Xoang sàng sau bị viêm sẽ có khả năng biến chứng thành nhiều ảnh hưởng trầm gần mắt và sọ não.

Một số biến chứng nguy hiểm gồm:

Biến chứng ảnh hưởng thị giác: Nếu như ổ viêm lan rộng và di chuyển đến khu vực nhãn cầu, các mô liên kết quanh mắt thì bệnh nhân sẽ có những biểu hiện như đỏ mắt, viêm mí mắt, sưng mắt. Nghiêm trọng hơn là khi ổ viêm hình thành các tụ mủ gây áp xe nhãn cầu, dễ dẫn đến tình trạng viêm dây thần kinh thị giác, thị lực giảm và khiến người bệnh nhìn mờ , lâu ngày mất dần thị lực.
Biến chứng hệ thống hô hấp dưới: Những biến chứng ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp dưới rất dễ nhận biết, đa phần những bệnh nhân bị viêm xoang mãn tính cũng thường phải đối mặt với những triệu chứng khó chịu như viêm amidan, viêm họng hay biến chứng áp xe họng.
Biến chứng viêm tai: Tình trạng viêm xoang có thể lây lan đến ống tai và gây viêm tai giữa, từ đó tạo những áp lực lên hệ thống màng nhĩ và ảnh hưởng đến thính giác của bệnh nhân.
Viêm màng não: Biến chứng nguy hiểm nhất của viêm xoang là khi viêm tai nặng tiến triển thành viêm màng não mủ. Tình trạng này khi không được cấp cứu kịp thời rất dễ gây nguy hiểm đến tính mạng.
Biến chứng viêm tắc tĩnh mạch hang: Các triệu chứng bệnh xuất hiện như sốt cao, rét run kéo theo các triệu chứng như nhức đầu, nhãn cầu lồi. Bệnh thường lan ra hai mắt rất nhanh và có tỉ lệ tử vong cao.

Cách điều trị viêm xoang sàng sau hiệu quả, an toàn

Viêm xoang sàng sau hoàn toàn có thể điều trị dứt điểm và hiệu quả nếu người bệnh tuân thủ nghiêm túc phác đồ của bác sĩ. Tuy nhiên, việc áp dụng biện pháp điều trị nào còn phụ thuộc vào tình trạng của bệnh và thể trạng của người bệnh. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến nhất:

Chữa viêm xoang sàng sau tại nhà đơn giản bằng mẹo dân gian

Đối với viêm xoang sàng sau, người bệnh không sử dụng các bài thuốc dân gian để làm phương pháp điều trị chính. Bởi bài thuốc dân gian chỉ có tác dụng thuyên giảm triệu chứng tạm thời, hỗ trợ các phương pháp điều trị khác. Người bệnh có thể phối hợp sử dụng phác đồ điều trị viêm xoang sàng sau của đông hoặc tây y với các biện pháp chăm sóc tại nhà như:

Sử dụng nước muối: Mua nước muối sinh lý NaCl 0,9% để rửa mũi tại nhà. Đổ dung dịch muối ra một chiếc bát sạch, sau đó dùng mũi trái hít nước muối từ từ và thải dịch sang mũi phải. Bên mũi phải còn lại cũng thực hiện tương tự như vậy. Người bệnh cũng nên dùng nước muối sinh lý để súc họng sát khuẩn, hạn chế tình trạng sưng viêm họng.
Xông mũi bằng tinh dầu: Nếu người bệnh cảm thấy đau nhức đầu và chảy quá nhiều dịch, hãy mua các loại tinh dầu như bạc hà, khuynh diệp, chanh…để xông mũi. Các loại dung dịch này không chỉ hỗ trợ diệt khuẩn, thông mũi mà còn giúp giảm đau, an thần, ngủ ngon hơn…

Thuốc điều trị viêm xoang sàng sau – Thuốc Tây y

Sau khi thăm khám, người bệnh sẽ được bác sĩ xem xét kê đơn sử dụng các loại thuốc kháng sinh phù hợp với tình trạng bệnh. Ngoài ra, người bệnh cần thực hiện lấy mẫu đờm để nuôi cấy, xác định chủng vi khuẩn gây bệnh.

Nếu là Streptococcus Pneumoniae: người bệnh sẽ được sử dụng Penicillin hoặc Clindamycin.
Nếu là Haemophilus Influenzae và Moraxella Catarrhalis: sẽ đáp ứng tốt với các loại kháng sinh như Cephalosporins thế hệ 2 hoặc Trimethoprim/ Sulfamethoxazole. Để điều trị triệu chứng tại chỗ, người bệnh vẫn tiếp tục sử dụng các loại thuốc xịt corticoid, Oxymetazoline Hydrochloride, thuốc tan nhầy Guaifenesin…

Đối với những người bị tắc nghẽn mũi khó thở, bác sĩ sẽ sử dụng thêm biện pháp rửa xoang bằng Proetz. Trường hợp bệnh nhân tiếp tục bị nhờn thuốc, kháng thuốc, bác sĩ sẽ xem xét và đề nghị thực hiện phẫu thuật mở xoang.

Trị viêm xoang sàng sau bằng thuốc nam

Khi viêm xoang sàng sau chuyển sang giai đoạn mãn tính, quá trình chữa trị trở nên rất khó khăn do các tạng phủ Thận – Tỳ – Phế đều bị suy yếu. Công năng của các tạng bị rối loạn nghiêm trọng có thể sinh ra nội tà, lại bị ngoại tà xâm nhập thêm. Cho nên các triệu chứng kéo dài dai dẳng, lâu ngày không thuyên giảm.

Do đó, bên cạnh tác dụng điều trị triệu chứng, các bài thuốc nam trị viêm xoang sàng sau mãn tính cần tập trung phục hồi chính khí và bồi bổ các tạng phủ bị suy yếu. Các thảo dược được chọn phải có tính tương trợ công hiệu cho nhau nhằm tăng hiệu quả điều trị, đồng thời hạn chế tối đa tương tác gây độc tính. Một số bài thuốc người bệnh có thể áp dụng:

Bài thuốc 1: Thành phần: Cây ngũ sắc (30g), Kim ngân hoa (20g), Ké đầu ngựa (12g), Cam thảo đất (16g). Tất cả các vị thuốc sau khi được rửa sạch, đổ 600ml sắc cho đến khi cạn còn 200ml thì tắt bếp, chia thành 2-3 phần dùng trong ngày.
Bài thuốc 2: Nguyên liệu: 20g hoàng bá. Lấy 10g Hoàng bá ngâm với 100ml nước trong 1 ngày. Sau đó chắt lấy nước cốt để đun sôi cùng với 10g còn lại, tạo thành một dung dịch nhỏ mũi Hoàng bá 10%. Mỗi ngày nhỏ vào mũi khoảng 3-4 lần, mỗi lần dùng 2-3 giọt.
Bài thuốc 3: Thành phần: Kim ngân hoa, Ké đầu ngựa, Sinh địa mỗi vị 16g. Đan bì, Huyền sâm, Mạch môn mỗi vị 12g, thêm 8g Trần bì. Tất cả các vị thuốc đem rửa sạch rồi đun sôi, dùng uống thay nước lọc hàng ngày.
Bài thuốc 4: Thành phần: Tân di, Thương nhĩ tử, Câu đằng, Kim ngân hoa, Cúc hoa mỗi vị 8g. Phòng phong, Bạc hà, Cam thảo mỗi vị 5g. Cho tất cả các vị thuốc vào sắc cùng nhau, đổ 3 bát nước sắc cùng. Sau khi cạn còn 1 bát thì chia thuốc thành 2 phần, dùng hết trong ngày. Không để thuốc từ ngày này sang ngày khác.

Lưu ý khi điều trị viêm xoang sàng sau

Trong quá trình điều trị viêm xoang sàng sau, người bệnh lưu ý kết hợp với chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt lành mạnh như sau:

Không kiêm khem quá mức, phải cân bằng đủ các nhóm thực phẩm chính bao gồm tinh bột, đường, protein, chất béo, khoáng chất, vitamin.
Kiêng các thực phẩm có tính hàn, tanh như hải sản (tôm, cua, cá, mực), các thực phẩm chua cay gây kích ứng và tiết dịch mũi.
Tuyệt đối không được hút thuốc lá, dùng đồ uống cồn (rượu, bia) trong suốt quá trình điều trị.
Nên kết hợp các biện pháp làm thông thoáng mũi như đắp gạc nóng/lạnh, sử dụng các loại máy xông tinh dầu, máy tạo ẩm không khí trong phòng.
Người bệnh nên thường xuyên tập thể dục mỗi ngày, tối thiểu 30 phút để tăng cường chức năng của các cơ quan trong cơ thể.

Như vậy, có thể nói bệnh viêm xoang sàng sau là bệnh lý khá nguy hiểm. Do đó ngay khi phát hiện các dấu hiệu viêm xoang sàng sau trên, người bệnh cần nhanh chóng đến bệnh viện để thăm khám, từ đó có phương pháp điều trị bệnh hiệu quả, tránh để lâu gây nguy hiểm đến sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống.