Viêm họng ho có đờm – bệnh lý hô hấp tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người bệnh. Xác định chính xác nguyên nhân và mức độ bệnh là cách tốt nhất để điều trị sớm và dứt điểm hoàn toàn. Bài viết dưới đây sẽ tư vấn cụ thể cho các bạn.
Nguyên nhân gây viêm họng ho có đờm
Viêm họng ho có đờm là một bệnh lý hô hấp thường gặp, đặc trưng nhất với biểu hiện: Ho kèm theo xuất tiết (màu sắc dịch nhầy còn tùy thuộc vào mức độ viêm nhiễm của người bệnh), sưng đau, nóng rát cổ họng,…
Có thể dựa vào màu sắc lượng chất nhầy tiết ra từ cổ họng người bệnh để đánh giá mức độ viêm nhiễm. Cụ thể như sau:
Viêm họng ho có đờm trong
Khi cơ thể khỏe mạnh vẫn thường xuyên tiết ra một lượng chất nhầy đều đặn hàng ngày. Lượng đờm này là vừa đủ với chức năng bảo vệ cổ họng, bôi trơn và tạo độ ẩm cho hệ hô hấp. Đờm trong chủ yếu gồm các protein, nước, các loại kháng thể và một số loại muối hòa tan khác.
Tuy nhiên, khi có biểu hiện viêm họng ho có đờm, tức là lượng dịch nhầy trong suốt tăng lên là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang tìm cách loại bỏ các tác nhân đường hô hấp. Màu đờm này thường gặp trong các bệnh sau đây:
- Viêm họng: Xuất hiện khi niêm mạc hầu họng bị tấn công bởi các tác nhân từ môi trường ngoài. Ban đầu, người bệnh có thể xuất hiện biểu hiện ho khan, lâu ngày hình thành ho có đờm. Màu đờm trong cũng không quá nguy hiểm nên người bệnh không cần lo lắng
- Viêm mũi dị ứng: Bệnh lý này thường xuất hiện ở người có cơ địa dị ứng khi gặp các tác nhân kích ứng đến từ môi trường ngoài (bụi, phấn hoa, lông vật nuôi,…). Biểu hiện đặc trưng thường thấy như: hắt hơi liên tục, viêm họng có đờm, ngứa ngáy khắp người,….
- Viêm phế quản – phổi do virus: Phế quản phổi là hai cơ quan thuộc đường hô hấp dưới, rất dễ bị tấn công bởi các tác nhân từ môi trường ngoài (đặc biệt là trẻ nhỏ). Nếu nguyên nhân gây viêm nhiễm do virus sẽ gây ra lượng đờm nhầy trong suốt tăng rõ rệt.
- Viêm thanh quản: Đây là tình trạng viêm nhiễm dây thanh quản gây sưng đau và rát họng. Người bệnh có thể bị khàn giọng, nói chuyện khó khăn thậm chí biến đổi hẳn giọng nói
Ho xuất tiết dịch nhầy màu trắng
Nếu người bệnh viêm họng ho có đờm màu trắng có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý sau đây:
- Cảm lạnh: Xuất hiện chủ yếu do ảnh hưởng của thời tiết hoặc tác động của các nhóm virus gây cúm từ bên ngoài. Người bệnh gặp các biểu hiện đặc trưng như: hắt hơi, ho, rát họng, người mệt mỏi, ớn lạnh,….
- Viêm phế quản – phổi: Dấu hiệu đờm chuyển màu trắng là dấu hiệu cảnh báo tình trạng viêm nhiễm tại phế quản – phổi đang diễn tiến nặng. Một thời gian tiếp theo, màu dịch nhầy sẽ chuyển sang vàng/xanh (mức độ nặng hơn)
- Trào ngược dạ dày – thực quản: Lượng đờm trắng hình thành do acid dịch vị dư thừa và đẩy ngược lên vùng thực quản. Khi đó, người bệnh bị ho và khạc ra đờm nhầy màu trắng liên tục
Viêm họng ho có đờm màu vàng/xanh
Biểu hiện dịch nhầy chuyển màu xanh/vàng là dấu hiệu cảnh báo tình trạng viêm nhiễm tương đối nghiêm trọng. Có thể gặp triệu chứng này ở một số bệnh lý sau:
- Cảm cúm: Nếu bệnh cảm cúm gây ra bởi virus cúm A, cúm B, adenovirus, rhinovirus,…sẽ xuất hiện dịch nhầy vàng/xanh đặc trưng
- Viêm phế quản – phổi do vi khuẩn: Khi phế quản – phổi bị tác động bởi vi khuẩn, tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng hơn rất nhiều. Chất nhầy tiết ra thường có màu vàng – xanh và có mùi hôi khó chịu. Việc điều trị tình trạng này cần thời gian kéo dài và phác đồ dùng thuốc phức tạp hơn
- Viêm amidan: Do cấu tạo đặc biệt nên amidan là vị trí trú ẩn rất tốt của các tác nhân gây bệnh theo đường hô hấp. Khi gặp điều kiện thuận lợi, các tác nhân này phát triển và gây bệnh với triệu chứng điển hình như sưng đau amidan, tấy đỏ, sốt cao, mệt mỏi,….
- Viêm xoang: Điển hình với các triệu chứng đau nhức khắp vùng mũi và xoang trán. Đồng thời, viêm xoang cũng gây đau nhức cổ họng, ho có đờm với dịch nhầy có màu xanh/vàng
Ho ra đờm màu đỏ/hồng
Viêm họng ho có đờm màu đỏ hoặc hồng là một biểu hiện sức khỏe tương đối nghiêm trọng. Nếu người bệnh có các biểu hiện này cần đi khám ngay do có thể mắc một số bệnh lý sau đây:
- Viêm phổi: Dấu hiệu dịch nhầy có màu đỏ hồng là dấu hiệu cho thấy bệnh viêm phổi đang bước vào giai đoạn nguy hiểm
- Lao: Đây được coi là bệnh lý hô hấp mang tính chất truyền nhiễm, lây từ người sang người ở khoảng cách gần. Người bệnh thường bị ho, sốt, ho ra máu đỏ tươi/ hồng,…Bệnh khó phát hiện ở những giai đoạn đầu nên người bệnh cần hết sức lưu ý, không nên chủ quan nếu thấy các dấu hiệu bất thường tại họng
- Ung thư vòm họng: Ở những giai đoạn đầu, các triệu chứng của bệnh rất dễ nhầm lẫn với bệnh lý hô hấp thông thường. Khi khối u ở vòm họng phát triển lớn dần, việc khạc nhổ mạnh có thể gây nứt vỡ và tiết máu (lẫn trong dịch nhầy)
- Ung thư phổi: Viêm phổi hoặc các bệnh lý tại phế quản – phổi mà không điều trị dứt điểm rất dễ diễn tiến thành dạng ung thư. Các biểu hiện đặc trưng như ho ra đờm màu hồng đỏ, ho ra máu tươi,….
Viêm họng ho có đờm màu đen
Biểu hiện này tương đối hiếm gặp, chỉ xuất hiện khi bản thân người bệnh hít phải hóa chất độc hại hoặc khói bụi có màu đen (ví dụ như bụi than), cơ thể nhiễm nấm. Tuy ít gặp nhưng đây là dấu hiệu nguy hiểm cần cảnh giác. Người bệnh cần đi thăm khám càng sớm càng tốt để loại bỏ tác nhân độc hại đó khỏi đường hô hấp.
Tổng hợp các cách điều trị viêm họng ho có đờm hiệu quả
Ở giai đoạn viêm họng ho có đờm nhẹ, bệnh có thể được điều trị dứt điểm nếu bệnh nhân tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ của bác sĩ. Có nhiều phương pháp chữa bệnh hiện nay, bạn đọc có thể tham khảo dưới đây:
Điều trị viêm họng ho có đờm tại nhà
Khi viêm họng xuất hiện đờm trong là dấu hiệu viêm nhiễm nhẹ, cách chữa bệnh viêm họng tại nhà được áp dụng. Cách này sử dụng nhiều thảo dược thiên nhiên, tiện lợi và an toàn.Người bệnh cần lưu ý, cách này không thể thay thế được thuốc chữa bệnh và chỉ có tác dụng khi bệnh nhẹ. Các mẹo trị bệnh phổ biến phải kể đến:
- Giấm táo: Người bệnh pha loãng giấm táo với nước lọc và dùng để súc họng hàng ngày. Bạn nên tránh nuốt giấm táo trong quá trình súc họng.
- Dùng tinh dầu: Xông hơi bằng tinh dầu khuynh diệp hoặc tinh dầu bạc hà bằng cách nhỏ vài giọt tinh dầu vào chậu nước nóng. Bạn xông hơi mặt, khoang mũi trong 15-20 phút và cẩn thận không để bị bỏng.
- Trà thảo dược: Trà thảo dược thiên nhiên gồm hoa cúc, cam thảo, gừng.. mang lại hiệu quả trong việc điều trị chứng ho do viêm họng, ho có đờm
- Chanh đào – mật ong: Người bệnh ngâm chanh đào thái lát trong mật ong tối thiểu từ 3-4 ngày. Mỗi ngày người bệnh sử dụng 1 lát chanh để ngậm trong cổ họng 5-10 phút, phần nước cốt pha loãng để uống.
Chữa viêm họng tại nhà bằng các mẹo dân gian tuy đơn giản, dễ thực hiện nhưng hiệu quả không cao. Phương pháp này chỉ giúp giảm triệu chứng bệnh chứ không thể điều trị bệnh hoàn toàn. Do đó, khả năng bệnh tái phát là điều không thể tránh khỏi.
Sử dụng thuốc Tây chữa viêm họng có đờm
Đây là phương pháp được rất nhiều người tin tưởng sử dụng để chấm dứt tình trạng viêm họng ho có đờm. Sau khi thăm khám và chẩn đoán dựa trên tình trạng của bạn, các bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân uống những loại thuốc phù hợp nhất với cơ thể bệnh nhân, thường gặp nhất là những loại thuốc chữa viêm họng sau:
- Thuốc tiêu đờm: Acetylcystein, bromhexin, pholcodine, erdostein, calyptin, chericof, ambroxol,…
- Thuốc chữa ho có đờm: terpicod, mucomyst, terpin hydrat, mucusan, rinathiol promethafine, Dextromethorphan,…
- Các loại viên ngậm ho thảo dược tiêu đờm như Eugica, thuốc ho Bảo Thanh, Strepsil,…để điều trị thêm
Thuốc Tây có tác dụng tiêu đờm, giảm đau và mang lại kết quả nhanh chóng. Tuy nhiên, người dùng không nên lạm dụng thuốc hay sử dụng quá liều, tốt nhất nên tuân theo đúng những chỉ dẫn của bác sĩ để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.
Bài thuốc Đông y chữa viêm họng ho có đờm
Theo Đông y, căn nguyên của viêm họng có đờm là do chính khí hư, phong nhiệt uất kết tại họng đốt cháy tân dịch sinh ra đờm; phong nhiệt bên ngoài xâm nhập làm tăng nhiệt; chức năng của tạng phủ (Phế, Tỳ) mất điều hòa.
Dựa trên căn nguyên của bệnh, các bài thuốc trị đông y viêm họng có đờm sẽ kết hợp những thảo dược tác động sâu vào các tạng Phế, Tỳ, giúp điều dưỡng và phục hồi công năng. Bài thuốc cũng có tác dụng cân bằng âm dương, hồi phục chính khí, thanh nhiệt giải độc, khu phong tán hàn, hạ khí chỉ ho, giáng đờm, lợi yết tiêu thũng.
Để trị dứt điểm tình trạng viêm họng ho có đờm, các bạn hãy tham khảo ngay bài thuốc nam dưới đây:
Bài thuốc 1:
- Bài thuốc: Cam thảo 10g, nhân sâm 12g, thăng ma 12g, trần bì 12g, sài hồ 12g, đương quy 12g, bạch truật 12g, thiên hoa phấn 12g, hoàng kỳ 24g.
- Cách dùng: Hoàng kỳ mật sao; cam thảo chích; nhân sâm bỏ cuống; đương quy tửu tẩy; trần bì khứ bạch. Các vị trên nước 1800ml, sắc lọc bỏ bã lấy 200ml. Ngày sắc 1 thang, uống chia đều 5 lần.
Bài thuốc 2:
- Bài thuốc: Mộc hương 4g, cam thảo 8g, nhân sâm 8g, viễn chí 8g, bạc hà 8g, sài hồ 10g, bạch thược 10g, đương quy 10g, bạch truật 12g, phục thần 12g, hoàng kỳ 12g, long nhãn nhục 12g, toan táo nhân 12g.
- Cách bào chế: Phục thần bỏ lõi gỗ; hoàng kỳ bỏ gốc cuống mật chích; toan táo nhân sao vàng cánh gián; cam thảo chích; viễn chí bỏ lõi tẩm nước gừng sao vàng. Các vị trên 1500ml nước sắc lọc bỏ bã lấy 250ml. Ngày sắc 1 thang, uống chia đều 5 lần.
Bài thuốc 3:
- Bài thuốc: Tri mẫu 12g, ngưu tất 12g, mạch môn đông 16g, sinh địa 20g, sinh thạch cao 24g.
- Cách bào chế: Các vị trên nước 1800ml sắc lọc bỏ bã lấy 150ml. Sắc uống ngày 1 thang chia đều 5 lần.
Cách phòng ngừa viêm họng có đờm
Có rất nhiều cách mà bạn có thể dễ dàng thực hiện hàng ngày để phòng tránh căn bệnh này như sử dụng nước muối sinh lý, thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt,…Dưới đây là những biện pháp phòng ngừa có hiệu quả đau rát họng có đờm:
- Vệ sinh răng miệng bằng nước muối sinh lý: Khi bị viêm họng, trong cổ họng người bệnh sẽ có rất nhiều vi khuẩn có hại, vì vậy súc miệng hàng ngày bằng nước muối sinh lý sẽ tiêu diệt các loại vi rút và dị nguyên có hại trong cổ họng. Bên cạnh đó, nước muối sẽ giúp giảm ho và khắc phục tình trạng sưng cổ họng.
- Bạn nên thay đổi chế độ ăn uống, ăn các thực phẩm được nấu chín, mềm loãng như bún, cháo súp. Cần hạn chế ăn các loại thức ăn cay nóng, đồ nướng hay thực phẩm cứng và khó nuốt.
- Uống nhiều nước, bên cạnh nước lọc thì có thể thường xuyên sử dụng các loại nước trái cây để bổ sung vitamin, khoáng chất và tăng sức đề kháng cho cơ thể. Ngoài ra, bạn cũng nên chú ý uống nước ấm và hạn chế dùng nước đá lạnh.
- Vệ sinh răng miệng thường xuyên và đúng cách để hạn chế sự sinh sôi và phát triển quá mức của virus và vi khuẩn.
- Chú ý giữ ấm vùng cổ họng khi ra ngoài mỗi khi thời tiết lạnh để tránh bị các vi khuẩn có hại xâm nhập. Ngoài ra, nếu bạn thường xuyên ngồi điều hòa, bạn nên sử dụng máy tạo độ ẩm để làm dịu niêm mạc mũi và cổ họng.
- Xây dựng một chế độ nghỉ ngơi hợp lí, điều độ
- Tránh sử dụng các chất kích thích có thể gây tình trạng viêm họng có đờm nặng hơn như thuốc lá, bia rượu,…
- Tăng cường tập thể dục để nâng cao thể lực và tăng sức đề kháng cho cơ thể
Tùy từng thể trạng mà quá trình điều trị viêm họng có đờm có thể khác nhau, tuy nhiên người bệnh cần nên phát hiện sớm các triệu chứng và thăm khám kịp thời để đề phòng những biến chứng vô cùng nguy hiểm về sau. Hi vọng rằng những thông tin được chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn hiểu đúng về căn bệnh này, đồng thời tìm ra được phương pháp chữa trị hiệu quả cho bản thân và gia đình.
ĐỪNG BỎ QUA