Viêm amidan cấp có nguy hiểm không? cách điều trị phổ biến

Viêm amidan cấp là một căn bệnh phổ biến hiện nay, xuất hiện ở nhiều người. Bệnh này có nhiều nguyên nhân khác nhau, có thể do môi trường sống, thói quen ăn uống, sinh hoạt không tốt hoặc là biến chứng từ các bệnh lý đường hô hấp khác. Việc phát hiện và điều trị bệnh sớm là rất quan trọng để tránh những hậu quả nguy hiểm trong tương lai.

Viêm amidan cấp là gì? Có nguy hiểm không? Có chữa khỏi không

Viêm amidan cấp là một bệnh lý nằm trong hệ thống đường hô hấp, tác động lên amidan – một tổ chức gồm các tế bào lympho nằm phía sau hầu họng. Khi bị bệnh, amidan sẽ trở nên tấy đỏ, sưng phồng và chèn ép lên cổ họng, gây ra cảm giác đau rát và khó nuốt cho người bệnh.

Bệnh viêm amidan cấp gây nhiều khó khăn trong cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Đặc biệt, họ thường gặp khó khăn khi nói và nuốt thức ăn.

Nguyên nhân viêm amidan cấp tính

Viêm amidan cấp tính, khi được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể hoàn toàn khỏi bệnh mà không ảnh hưởng nhiều đến chức năng của amidan.

Tuy nhiên, khi không được điều trị kịp thời và đúng phương pháp, bệnh viêm amidan cấp tính có thể tiến triển thành các biến chứng phức tạp như viêm họng mãn tính, viêm tuyến amidan, viêm họng sưng amidan mãn tính, tạo sỏi amidan,… Các biến chứng này gây ra sự sưng đau, khó nói và nuốt thức ăn cho người bệnh.

Ngoài ra, còn có các biến chứng toàn thân như viêm hạch cổ, viêm tai, viêm khí phế quản, viêm cầu thận, viêm khớp, nhiễm khuẩn máu,… Thường xảy ra khi vi khuẩn từ amidan lan truyền qua máu và tấn công các cơ quan khác trong cơ thể. Trong số đó, nhiễm khuẩn máu là biến chứng nghiêm trọng nhất, có thể gây tử vong cao.

Người bệnh đã mắc sẵn các bệnh lý về đường hô hấp như viêm họng, rát cổ, ho, cúm,….
Vấn đề vệ sinh cá nhân không được đảm bảo, đặc biệt là vệ sinh răng miệng, đường hô hấp.
Yếu tố môi trường: Khói bụi, hóa chất, hơi độc,.. Đây đều là các yếu tố có tác động tiêu cực tới sức khỏe hệ hô hấp của con người. Đôi khi thay đổi thời tiết vào thời điểm giao mùa cũng có thể là nguyên nhân khiến nhiều người mắc bệnh viêm amidan cấp.
Do nhiễm các virus và vi khuẩn gây bệnh: Virus Adeno, virus parainfluenzae, tụ cầu, liên cầu khuẩn nhóm A,… Khi các tác nhân này xâm nhập vào cơ thể sẽ gây ra tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng.
Hệ miễn dịch suy giảm: Người có sức đề kháng yếu hơn người bình thường thì khả năng chống chọi lại vi khuẩn xâm nhập thấp hơn. Vì vậy, nguy cơ mắc bệnh ở những đối tượng này cao hơn nhiều so với những người khác.
Chế độ ăn uống không khoa học: Thường xuyên ăn các thực phẩm dễ gây kích thích, đồ ăn cay nóng, ăn thiếu rau xanh,… thì hay gặp viêm amidan cấp. Khẩu phần ăn trên rất thiếu dưỡng chất. Điều đó làm sức đề kháng của cơ thể suy giảm và càng dễ mắc bệnh.

Triệu chứng viêm amidan cấp tính

Viêm amidan cấp tính có các triệu chứng khởi phát ban đầu rất dễ nhầm lẫn với các bệnh cảm cúm thông thường. Các triệu chứng nhận biết bệnh viêm amidan cấp tính như sau:

Sốt cao: Người bệnh thường sốt trên 38 độ C. Các cơn sốt thường khởi phát đột ngột. Đây chính là dấu hiệu cho thấy cơ thể có một ổ nhiễm trùng lớn, mà ở đây là amidan bị nhiễm khuẩn.
Đau rát vùng hầu họng: Người bệnh thường thấy khó chịu, đau rát đặc biệt khi nuốt nước bọt. Sờ vào vùng cổ thấy amidan bị sưng tấy rõ rệt.
Ho: Người bệnh có biểu hiện ho khan hoặc ho có đờm, tùy từng trường hợp, nhưng thường ho liên tục. Vào sáng sớm và đêm thì tình trạng ho tăng nhiều. Đó là do amidan bị viêm làm tiết nhiều dịch trong cơ thể. Lượng dịch này tràn vào khu vực khí quản của người bệnh, gây nên phản xạ ho.

Trường hợp viêm do virus: Khu vực họng và đặc biệt là amidan bị sưng đỏ. Khi nội soi, quan sát thấy amidan có đốm trắng bao bọc phía ngoài. Đôi khi có hiện tượng viêm kết mạc ngoài amidan. Người bệnh bị đau nhức toàn thân và luôn trong tình trạng mệt mỏi.
Trường hợp viêm do vi khuẩn: Phía ngoài amidan thường có màu hồng với các đốm mủ trắng nhỏ li ti kết thành màng. Nhiều trường hợp còn xuất hiện tình trạng nổi hạch bạch huyết ở hàm dưới. Trong trường hợp này, người bệnh thường bị sốt cao.
Ngoài ra, người bệnh có thể xuất hiện một số biểu hiện khác như: Đau đầu, mệt mỏi, hay rét run đột ngột, tiểu tiện bị rối loạn, ăn uống kém, không có cảm giác thèm ăn.
Ở trẻ em: Còn xuất hiện tình trạng ngủ ngáy, nói nghe khàn tiếng, hơi thở nặng nề, khò khè.

Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh

Bệnh viêm amidan cấp có nhiều triệu chứng giống như bệnh cảm cúm. Do vậy, để có thể kết luận chính xác, cần tiến hành các biện pháp chẩn đoán khác nhau. Và dựa trên những kết quả kiểm tra để đưa ra phương án điều điều trị tốt nhất.

Phương pháp chẩn đoán

Có nhiều phương pháp để chẩn đoán viêm amidan cấp nói riêng và các bệnh viêm đường hô hấp nói chung. Sau đây là một số cách thường được các bác sĩ áp dụng:

Khám lâm sàng

Ban đầu, các bác sĩ sẽ thu thập các thông tin từ người bệnh, triệu chứng gặp phải, tiền sử bệnh, các thông tin liên quan đến môi trường sống và làm việc của người bệnh.

Song song đó, họ sẽ tiến hành quan sát tình trạng bên ngoài của người bệnh, như: Có xuất hiện sưng viêm không, giọng có khàn, có ho không,… Từ đó, đưa ra kết luận ban đầu người bệnh có khả năng mắc amidan cấp không.

Tiến hành một số xét nghiệm

Sau khi xác định người bệnh có thể đang mắc amidan cấp, các bác sĩ sẽ tiến hành một số các xét nghiệm sau:

Xét nghiệm máu: Người bệnh được lấy máu để xét nghiệm máu toàn phần. Thông qua đó, có thể xác định được mức độ viêm nhiễm trong cơ thể, giúp phát hiện sớm các biến chứng của bệnh. Thông thường, người bệnh mắc amidan cấp thường có chỉ số bạch cầu tăng cao.
Xét nghiệm dịch hầu họng: Khi nghi ngờ viêm nhiễm đường hô hấp, xét nghiệm dịch hầu họng thường được chỉ định. Thông qua việc nuôi cấy vi khuẩn trong dịch này, các bác sĩ sẽ xác định được chính xác loại vi khuẩn hoặc virus gây bệnh. Từ các kết quả xét nghiệm kết hợp cùng các triệu chứng lâm sàng, bác sĩ sẽ đưa ra từng phác đồ điều trị phù với từng người bệnh khác nhau.
Nội soi họng: Đây là phương pháp thường được tiến hành tại khoa hô hấp. Một thiết bị nội soi sẽ được đưa vào họng để quan sát các vị trí sưng viêm amidan. Tất cả hình ảnh sẽ được chiếu trên màn hình máy tính để bác sĩ quan sát và đánh giá tình trạng sức khỏe hiện tại của bệnh nhân. Nhiều trường hợp còn có thể phát hiện sớm được diễn biến bệnh nặng của người bệnh.

Mẹo dân gian điều trị viêm amidan cấp

Dưới đây là một số mẹo dân gian được sử dụng rộng rãi trong việc điều trị viêm amidan cấp. Những mẹo này được đánh giá hiệu quả và sử dụng các nguyên liệu dễ tìm thấy trong cuộc sống hàng ngày. Bạn có thể áp dụng chúng một cách dễ dàng.

Sau đây là những mẹo mà chúng tôi muốn chia sẻ với bạn đọc:

Mẹo sử dụng chanh mật ong

Chanh là loại quả có tính acid, tác dụng tốt trong việc tiêu diệt các vi khuẩn có hại, cũng như có tính sát trùng cao. Chanh lại kết hợp với mật ong có tính chống viêm, nhờ đó tạo thành mẹo chữa viêm amidan cấp tại nhà an toàn, hiệu quả tốt.

Nguyên liệu: Chanh 3 quả, mật ong

Cách sử dụng:

Rửa sạch vỏ ngoài rồi vắt để lấy nước cốt chanh.
Với mỗi nửa thìa cà phê nước cốt chanh thì thêm 2 thìa mật ong. Trộn đều hỗn hợp với nước ấm.
Mỗi ngày nên uống 3 lần, uống từ 2 đến 3 ngày liên tiếp thì bệnh tình của người bệnh cũng tốt lên.
Đây là một mẹo tốt và phù hợp cho mọi lứa tuổi và giới tính.

Mẹo sử dụng quất để chữa viêm amidan

Quất là một loại quả phổ biến trong cuộc sống hàng ngày. Đặc biệt, nó có chứa nhiều vitamin C, có khả năng kháng khuẩn tốt. Do đó, người mắc viêm amidan do vi khuẩn có thể sử dụng quất như một phương pháp chữa bệnh.

Nguyên liệu: Quất (5 quả), mật ong (khoảng 3 thìa)

Cách sử dụng:

Rửa sạch quất, rồi đập dập.
Cho quất đã đập nát vào trong bát nhỏ, thêm mật ong vào trộn đều.
Hấp cách thủy hỗn hợp quất mật ong trong khoảng 10 đến 15 phút (hoặc đến khi thấy quất đã chín).
Với trẻ nhỏ thì nên bỏ vỏ trước khi ăn. Còn người lớn thì nên ăn cả quả.
Tiến hành hấp và uống mỗi ngày 2 lần. Sau khoảng gần 1 tuần sử dụng quất mật ong thì bệnh sẽ thuyên giảm.

Thông thường trị viêm amidan cấp bằng mẹo dân gian chỉ phù hợp khi bệnh đang ở giai đoạn đầu. Nếu sử dụng các mẹo này mà không có tiến triển gì, cần chú ý vì có thể bệnh tình của bạn đang ở giai đoạn tiến triển. Khi này cần đi đến gặp bác sĩ để có các biện pháp xử lý thích hợp.

Biện pháp Tây y điều trị amidan cấp

Khi viêm amidan cấp không được cải thiện bằng mẹo dân gian hoặc thuốc đông y, bạn nên chuyển sang phương pháp điều trị Tây y. Điều trị bằng Tây y giúp giảm triệu chứng nhanh chóng. Thông thường, chỉ sau 5-7 ngày, người bệnh có thể hồi phục và trở lại cuộc sống bình thường.

Các loại thuốc phổ biến phải kể đến như:

Thuốc hạ sốt: Acetaminophen, Ibuprofen, Aspirin…. Đây là các thuốc có tác dụng hạ sốt rất tốt, thích hợp sử dụng cho trường hợp sốt cao trên 38 độ C ở các bệnh nhân viêm amidan cấp. Tuy nhiên, cần tránh sử dụng cho các trường hợp bị viêm loét dạ dày hoặc xuất huyết tiêu hóa.
Thuốc giảm ho: Pholcodin, Dextromethorphan, Alimemazin,… Khi người bệnh mắc amidan cấp thường có biểu hiện ho liên tục. Điều này không chỉ gây khó chịu cho họ, mà còn có nguy cơ lan truyền virus ra không khí. Vì vậy, sử dụng thuốc giảm ho là cần thiết.
Thuốc long đờm: Acetylcystein, Bisolvon, Ambroxol,… Sử dụng trong trường hợp người bệnh ho có đờm, đục tiếng. Người bị hen suyễn cần tránh sử dụng do có thể tăng nguy cơ co thắt phế quản.
Các dung dịch súc miệng và xông họng: Cineline, nước muối sinh lý 0.9%,… Giữ vệ sinh khoang miệng và vòm họng cũng giúp nhanh chóng điều trị viêm amidan cấp.

Trong trường hợp xác định vi khuẩn là nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ kê thêm kháng sinh và thuốc kháng viêm cho người bệnh. Tuy nhiên, để tránh tình trạng kháng thuốc, cần tuân thủ phác đồ điều trị theo quy định của bộ y tế. Một số loại kháng sinh và thuốc kháng viêm thường được sử dụng bao gồm:

Kháng sinh nhóm beta-lactam: Đây là loại kháng sinh an toàn, có thể sử dụng cho phụ nữ mang thai và trẻ em. Các thuốc phổ biến trong nhóm này bao gồm Amoxicillin, Lba-mentin và Acid clavulanic,…
Kháng sinh nhóm macrolid: Đối với nhóm này, nên dùng trước khi ăn 20 phút để đạt hiệu quả tốt nhất. Vì thời gian tác dụng lâu, chỉ cần dùng 2 lần mỗi ngày trước khi ăn sáng và tối. Clarithromycin và Erythromycin là những loại thuốc thường được sử dụng.
Thuốc kháng viêm: Các thuốc này có tác dụng ức chế sự phát triển của vi khuẩn và làm giảm viêm. Trong điều trị viêm amidan cấp, thường sử dụng Prednisolon, Alphachymotrypsin và các loại thuốc tương tự.

Quan trọng nhất là tuân thủ chỉ định và liều lượng của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả điều trị và tránh tác dụng phụ.

Hình thức điều trị bằng Đông y

Theo quan điểm y học cổ truyền, bệnh viêm amidan cấp được xem như chứng bệnh phong nhiệt nhũ nga. Trạng thái phong nhiệt ngoại tà trong cơ thể gây khô hầu hạch và xuất hiện triệu chứng phong nhiệt như sốt cao và xuất hiện đột ngột. Vì vậy, các bài thuốc Đông y tập trung vào thanh nhiệt, giải độc và tiêu thũng.

Dưới đây là một số bài thuốc Đông y có tác dụng chữa viêm amidan hiệu quả:

Bài thuốc 1

Người bệnh sử dụng các dược liệu thiên nhiên như: Hoàng cầm, kim ngân hoa, liên kiều, bạc hà, cát cánh, huyền sâm,…
Bước tiếp theo, trộn các vị thuốc và mang sắc với lượng nước vừa đủ, cần đun sôi đến khi lượng nước vơi đi khoảng ⅓ so với ban đầu thì ngưng.

Bài thuốc 2

Chuẩn bị đầy đủ các thảo dược mạch môn, cát cánh, thăng ma, sa sâm, xạ can, huyền sâm, tang bạch bì, thiên hoa phấn, bạch cương tàn.
Sau đó, mang sắc với thuốc với khoảng 800ml nước sạch.
Đun sôi đến khi thuốc chỉ còn khoảng 200ml nước thì mang ra uống mỗi ngày.

Bài thuốc số 3

Các thành phần cần chuẩn bị bao gồm kim ngân hoa, ngưu bàng tử, huyền sâm, bạc hà, cam thảo, hạnh nhân, đẳng sâm, trần bì, liên kiều. Thực hiện tương tự như các bài thuốc trước, tiếp tục sử dụng trong khoảng 10 ngày để đạt được hiệu quả tốt. Tránh thay đổi bài thuốc và lộ trình điều trị khi đang trong quá trình sử dụng thuốc.

Bài thuốc 4:

Các nguyên liệu cần có: Bạc hà, kim ngân hoa, nhân sâm, quất hồng bì, dã cúc hoa, thổ phục linh, cam thảo, bắc sa sâm, xạ can, tri mẫu là các nguyên liệu chủ yếu.
Dùng nguyên liệu đã chuẩn bị sắc thuốc uống 3 lần/ngày và duy trì 1 – 3 tuần để đạt được kết quả.

Bài thuốc 5:

Các nguyên liệu cần có là thạch cao sống, hoàng cầm, nhân sâm đất, hoàng liên, đạm trúc điệp, sinh địa, tang bạch bì, hoàng bá.
Sau đó, dùng khoảng 1200ml nước sạch sắc với thuốc và đem uống mỗi ngày. Áp dụng bài thuốc theo đúng chỉ định của các y bác sĩ để có được kết quả tốt nhất.

Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm amidan cấp

Cách phòng ngừa và điều trị viêm amidan cấp:

Duy trì chế độ sinh hoạt và ăn uống hợp lý, bổ sung thực phẩm giàu vitamin C, kẽm, đạm và các khoáng chất để tăng cường sức khỏe và hệ miễn dịch.
Uống đủ nước hàng ngày (2,5 lít).
Hạn chế thức ăn cay nóng, thức ăn nhanh, thức ăn chứa chất bảo quản và chất béo.
Tránh sử dụng đồ uống có ga, thuốc lá, rượu bia và thức uống lạnh.
Đánh răng hai lần mỗi ngày và sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh tai mũi họng.
Tránh sử dụng chung đồ dùng cá nhân và vật dụng với người bị viêm amidan.
Thăm khám và điều trị các bệnh liên quan đến đường hô hấp.
Giữ gìn vệ sinh môi trường sống, đặc biệt đối với những người có sức đề kháng kém và dị ứng.
Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với môi trường ô nhiễm hoặc có tác nhân gây dị ứng.
Tiêm phòng theo chỉ định của bác sĩ.
Thường xuyên vận động bằng thể dục, tập yoga và sử dụng thuốc bổ để tăng cường sức đề kháng.

Viêm amidan cấp có thể được kiểm soát và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Tuy nhiên, nếu bỏ qua, bệnh có thể phát triển thành viêm amidan mãn tính và gây biến chứng. Vì vậy, khi xuất hiện các triệu chứng ban đầu, hãy thăm khám và nhờ tư vấn điều trị từ bác sĩ chuyên khoa để tránh tình trạng chủ quan.