Để đối phó với tình trạng thường xuyên khó ngủ, nhiều người lựa chọn cách bổ sung thuốc melatonin. Thế nhưng, melatonin là thuốc gì, uống melatonin có hại không? Cùng tìm hiểu rõ hơn để giúp bạn an tâm khi sử dụng sản phẩm có chứa thành phần này bạn nhé.
Thuốc Melatonin là gì?
Melatonin chính là một dạng hormone do tuyến tùng trong cơ thể tiết ra. Bên cạnh đó Melatonin còn tồn tại ở một số loại thực phẩm và được bào chế thành các dược phẩm dùng để bổ sung cho cơ thể khi bị thiếu hụt hormone này.
Melatonin có vai trò tương tự như một chất xúc tác giúp ru ngủ con người, vì vậy chất này thường được ứng dụng để điều hòa nhịp sinh học và giấc ngủ nhưng lại không phải là thuốc ngủ. Thông thường Melatonin sẽ được cơ thể chúng ta tiết ra nhiều vào ban đêm, nồng độ chất này sẽ giảm dần khi trời về sáng. Tuổi tác càng cao thì cơ thể sẽ càng sản xuất Melatonin ít dần.
Hiện nay thuốc Melatonin được sản xuất theo dạng thực phẩm chức năng ở nhiều quốc gia trên thế giới nhưng cần phải có chỉ định từ bác sĩ cho từng trường hợp cụ thể thì mới được sử dụng. Trên thực tế Melatonin sẽ được dùng cho những tình trạng như:
- Người bị khó ngủ, mất ngủ, ngủ trằn trọc không ngon giấc trong thời gian dài;
- Lịch sinh hoạt, thời gian ngủ thường xuyên bị thay đổi (do tính chất công việc, phải ngủ trong giờ thức và thức trong giờ ngủ);
- Bị mất ngủ do thường xuyên phải di chuyển địa lý giữa các vùng, khu vực, quốc gia có múi giờ khác nhau.
Uống thuốc melatonin có tốt không? Vì sao mọi người nên uống melatonin?
Vào buổi tối, tuyến tùng trong não bộ sẽ bắt đầu sản sinh melatonin. Khi nhắc đến vai trò của loại hormone này, bạn có thể nghe về:
- Khả năng “dỗ” cơ thể ngủ nhanh
- Góp phần tăng cường khả năng chống oxy hóa
- Điều chỉnh huyết áp, nhiệt độ cơ thể, nồng độ cortisol và chức năng tình dục
- Hỗ trợ hoạt động của các tế bào miễn dịch
Phần lớn trường hợp, mọi người bổ sung thuốc melatonin với mục đích chủ yếu là cải thiện giấc ngủ ngon, đồng thời kéo dài thời gian nghỉ ngơi. Bên cạnh đó, khác với những thuốc ngủ còn lại, chất bổ sung melatonin dường như lành tính hơn do công hiệu nhẹ hơn.
Chính vì vậy, hiện nay không ít nhà nghiên cứu đang tìm cách nâng cao hiệu quả của chất bổ sung melatonin. Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa với việc tăng rủi ro cho người sử dụng.
Uống thuốc melatonin có hại không?
Theo kết quả từ một số nghiên cứu về độ an toàn của chất bổ sung melatonin, sản phẩm này dường như không gây nên bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng nào, bao gồm cả những triệu chứng lệ thuộc hay nghiện thuốc.
Song không ít chuyên gia lo ngại rằng thường xuyên uống melatonin có nguy cơ làm suy giảm khả năng sản sinh hormone này của não bộ. Mặc dù vậy, những kết quả nghiên cứu ngắn hạn lại cho thấy tác dụng phụ trên hầu như không phát sinh.
Mặt khác, một vài người sau khi uống melatonin bắt gặp những triệu chứng như chóng mặt, nhức đầu và buồn nôn. Đây là các dấu hiệu phổ biến trong nhiều quá trình điều trị bằng thuốc cũng như giả dược. Do đó, không thể kết luận chất bổ sung melatonin dẫn đến những triệu chứng trên.
Vì thế, có thể nói rằng uống melatonin trong thời gian ngắn không gây tác dụng phụ nguy hiểm nào, kể cả khi bạn dùng thuốc melatonin với liều lượng cao.
Tuy vậy, đối với trường hợp bổ sung loại hormone này trong thời gian dài, các chuyên gia vẫn cần nhiều nghiên cứu chuyên sâu hơn trước khi đưa ra kết luận cuối cùng về độ an toàn của nó, đặc biệt khi người dùng là trẻ em.
Liệu trẻ nhỏ uống melatonin có hại không?
Đôi khi, cha mẹ có thể cho trẻ uống melatonin nếu trẻ cảm thấy thường xuyên khó ngủ.
Tuy nhiên, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) không chấp thuận việc để trẻ uống melatonin hay đánh giá sản phẩm này an toàn với những trẻ khó ngủ. Các chuyên gia cho rằng sử dụng chất bổ sung melatonin ngay từ độ tuổi này có nguy cơ ảnh hưởng đến sự tăng trưởng cũng như phát triển của trẻ em.
Bổ sung melatonin có gây buồn ngủ vào ban ngày?
Một trong những nhiệm vụ chính của melatonin là cải thiện chất lượng giấc ngủ. Do đó, nếu bạn muốn bổ sung loại hormone này, hãy dùng vào buổi tối. Việc uống melatonin vào những thời điểm khác trong ngày có thể gây nên những cơn buồn ngủ nhiều, không mong muốn.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, buồn ngủ khi làm việc có thể là hệ quả của tình trạng suy giảm khả năng đào thải melatonin của cơ thể, khiến nồng độ hormone vẫn tăng cao dù đã vào ban ngày.
Hiện nay, các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm kiếm câu trả lời cho vấn đề liệu thường xuyên sử dụng chất bổ sung melatonin có ảnh hưởng đến tình trạng suy giảm khả năng đào thải hormone này của cơ thể.
Một số tác dụng phụ khác
Do những giả thiết dưới đây vẫn cần nhiều bằng chứng khoa học hơn để nâng cao độ tin cậy, bạn vẫn nên cân nhắc chúng trước khi quyết định có nên uống melatonin hay không.
- Tương tác với thuốc ngủ: theo kết quả từ một nghiên cứu, kết hợp melatonin và zolpidem (một loại thuốc ngủ thông dụng) có nguy cơ khiến tác dụng phụ của hoạt chất này đối với trí nhớ và cơ bắp trở nên nghiêm trọng hơn.
- Giảm nhiệt độ cơ thể: nồng độ melatonin tăng lên có thể làm hạ bớt thân nhiệt nhưng không quá nhiều. Tuy nhiên, điều này vẫn tạo thành vấn đề đối với những người gặp khó khăn trong việc giữ ấm cơ thể.
- Làm loãng máu: melatonin có khả năng cản trở quá trình đông máu. Do đó, nếu bạn đang sử dụng warfarin hay những loại thuốc tương tự, hãy tham vấn ý kiến bác sĩ trước khi uống melatonin.
Làm thế nào để bổ sung melatonin đúng cách?
Hiện nay, các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định liều nên sử dụng cho chất bổ sung melatonin này. Tuy nhiên, họ vẫn khuyến nghị người dùng với mục đích cải thiện giấc ngủ nên uống khoảng 1 – 10mg mỗi ngày. Bên cạnh đó, lượng hormone melatonin trong mỗi sản phẩm bổ sung không giống nhau. Vì vậy, bạn nên tuân thủ hướng dẫn trên nhãn trước khi dùng.
Mặt khác, nhằm đảm bảo an toàn cho sức khỏe cũng như chất lượng hormone được bổ sung, bạn nên chọn dùng thuốc ngủ melatonin từ những thương hiệu uy tín.
Không những thế, trẻ nhỏ và thanh thiếu niên vẫn nên hạn chế uống melatonin cho đến khi các nhà khoa học có thêm bằng chứng về độ an toàn của loại sản phẩm này đối với những ai đang trong độ tuổi phát triển.
Làm thế nào để tăng nồng độ melatonin một cách tự nhiên?
Thực tế, ngoài việc dùng chất bổ sung, bạn vẫn có thể bổ sung melatonin tự nhiên bằng nhiều mẹo đơn giản, ví dụ như:
- Trang bị đèn ngủ trong phòng với cường độ thấp
- Tránh xem tivi hay sử dụng thiết bị điện tử có ánh sáng xanh trước khi lên giường
- Hạn chế căng thẳng
- Tăng cường chu kỳ thức – ngủ bằng cách tham gia các hoạt động ngoài trời vào ban ngày
- Tập thói quen mỗi ngày đi ngủ đúng giờ
Tóm lại, bạn vẫn có thể sử dụng các sản phẩm có chứa melatonin để cải thiện chất lượng giấc ngủ của mình. Việc sử dụng chất bổ sung hormone này trong thời gian ngắn không gây tác dụng phụ nghiêm trọng, kể cả với liều cao. Tuy vậy, bạn cần cẩn thận và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu muốn bổ sung chất melatonin trong thời gian dài, đặc biệt đối với trẻ đang trong độ tuổi phát triển.
