Paracetamol được biết đến là loại thuốc cơ bản, sử dụng phổ biến trong việc điều trị các cơn đau từ nhẹ tới trung bình và trường hợp cần hạ sốt cho hầu hết các đối tượng. Để tìm hiểu chi tiết hơn về thuốc Paracetamol bao gồm thành phần, công dụng, liều dùng, cách sử dụng cùng một số thông tin quan trọng khác mời các bạn theo dõi qua bài viết ngay sau đây của Vietmec.
Thuốc Paracetamol là thuốc gì?
Tại nhiều quốc gia khác, Paracetamol còn có tên gọi khác là Acetaminophen, đây là một trong những loại thuốc không kê đơn được sử dụng vô cùng rộng rãi với mục đích giảm đau, hạ sốt. Khác với những loại thuốc khác thuộc nhóm NSAIDs, Paracetamol không chứa các hoạt tính kháng viêm và không gây ra những tổn thương đối với hệ tiêu hoá hoặc ảnh hưởng xấu tới hệ tim mạch.
Thuốc được chỉ định dùng trong các trường hợp từ đau nhẹ đến đau vừa. Ngoài ra, còn được dùng thay thế cho Aspirin với mục đích giảm đau, tuy nhiên không mang lại khả năng kháng viêm mạnh như Aspirin. Nhìn chung, Paracetamol khá an toàn, hiếm gây ra các tác dụng phụ cho người sử dụng, phù hợp đối với cả trẻ em, người lớn tuổi, phụ nữ trong thai kỳ hoặc thời gian cho con bú.
Hiện nay, Paracetamol được bào chế dưới nhiều dạng khác nhau, gồm có: Viên nén, viên sủi, siro, dung dịch, dạng bột, viên nang, dạng bột tiêm,…
Công dụng của thuốc Paracetamol
Trong điều trị, thuốc Paracetamol có tác dụng gì? Paracetamol là hoạt chất có khả năng giảm đau và hạ sốt, không gây nghiện cho người sử dụng. Mặt khác, thuốc đã được chứng minh không làm ảnh hưởng xấu tới tim mạch, hệ hô hấp và đồng thời không làm mất cân bằng giữa axit và bazo, an toàn cho niêm mạc, dạ dày trong quá trình sử dụng.
Vậy thuốc Paracetamol có giảm đau răng không? Trên thực tế, Paracetamol không chỉ có hiệu quả trong việc điều trị triệu chứng đau nhức răng mà thuốc còn có thể chấm dứt cơn đau tại nhiều vùng khác trên cơ thể. Đặc biệt, thuốc mang lại hiệu quả cao trong các trường hợp như:
- Điều trị các vấn đề về sức khỏe như: Đau nhức cơ, đau lưng, Paracetamol giảm đau răng, đau đầu,…
- Điều trị cảm lạnh, làm giảm thân nhiệt ở người bị sốt.
- Tiêu viêm, giảm đau đối với những trường hợp mắc bệnh xương khớp ở mức độ nhẹ, tình trạng viêm, sưng không đáng kể.
- Trong một số trường hợp điều trị khác do bác sĩ chỉ định.
Hàm lượng của thuốc Paracetamol
Theo hàm lượng, thuốc Paracetamol được phân chia thành các dạng sau đây:
- Paracetamol 100: Dạng này thành phần chính là 100mg hoạt chất Paracetamol, kèm theo đó là một số tá dược vừa đủ khác như lactose, tinh bột sắn dây, tinh thể cellulose, monohydrate,…. Thông thường thuốc được điều chế dưới dạng viên nén bao phim có hình tròn, màu trắng hoặc hồng nhạt.
- Paracetamol 200mg: Có thành phần chính là Paracetamol với liều lượng 200mg. Ngoài ra còn có các phụ liệu khác đi kèm như titan dioxide, PVP, nước RO,… Thuốc thường được điều chế dưới dạng viên nén hình bầu dục màu trắng đục nước gạo.
- Paracetamol 500mg: Dạng này có nồng độ khá cao, lên đến 500mg Paracetamol cùng với một số tá dược khác như ethanol, magie stearate, gelatin,… Thường được điều chế dưới dạng, viên nén tròn màu trắng đục hoặc viên nang con nhộng có màu trắng – đỏ.
- Paracetamol 750mg: Dạng thuốc này khá hiếm tại Việt Nam. Thông thường thuốc với hàm lượng lớn như thế này thường đến từ các thương hiệu nước ngoài như Đức, Mỹ,… Paracetamol 750mg được điều chế dưới dạng viên nén bao phim, có hình bầu dục màu trắng phấn.
- Paracetamol 1000mg: Khác với các dạng thuốc còn lại, Paracetamol 1000mg được điều chế dưới hai dạng là dung dịch và viên nén. Ở dạng lỏng, thành phần thuốc bao gồm 100mg Paracetamol, mannitol, axit citric, nước cất tinh khiết, natri hydroxide,… Còn đối với dạng viên, thuốc có thành phần chính là 1000mg Paracetamol cùng với một số tá dược vừa đủ khác.
Bên cạnh đó còn có Panadol Extra hay Paracetamol Extra đều có thành phần Paracetamol 500mg và 65 caffeine. Hai loại thuốc này được bào chế dưới dạng viên nén, có hình bầu dục dẹp và màu trắng.
Cách sử dụng thuốc
Hiện nay Paracetamol có khá nhiều dạng, do đó cách sử dụng và liều lượng của từng dạng là hoàn toàn khác nhau. Khi sử dụng thuốc, bạn cần lưu ý một số thông tin sau:
Dạng thuốc uống
Khi dùng thuốc ở dạng viên uống trực tiếp, người trưởng thành không uống quá 4000mg mỗi ngày, mỗi lần không dùng quá 2000mg. Trong trường hợp đã sử dụng rượu bia hoặc chất kích thích trước đó, cần tham khảo ý kiếm bác sĩ để tránh các rủi ro phát sinh và sự cố ngoài ý muốn.
Với trẻ nhỏ, buộc phải dùng thuốc chuyên biệt nhằm giúp trẻ dễ hấp thụ và không gây ra bất cứ tác dụng phụ nào. Không sử dụng cho trẻ em dưới 2 tuổi nếu không có chỉ định của bác sĩ. Bên cạnh đó cần kiểm soát chặt chẽ quá trình dùng thuốc của bé.
Dạng thuốc dạng lỏng
Điểm quan trọng nhất khi sử dụng Paracetamol dạng lỏng chính là cần dụng cụ đo đếm y khoa để lấy đúng liều lượng. Tuyệt đối không đo chừng hay dùng muỗng ăn gia đình hay các dụng cụ khác để tránh tình trạng chênh lệch quá nhiều so với tiêu chuẩn. Bạn có thể xem hướng dẫn cụ thể có trong bao bì thuốc hoặc tham khảo ý kiến của bác sĩ để biết liều lượng phù hợp và chính xác nhất.
Dạng viên nén, nhai
Nếu bạn dùng Paracetamol ở dạng viên nén nhai thì cần nhai kỹ thuốc trước khi nuốt. Mục đích là để các hoạt chất có trong thuốc được hấp thụ dễ dàng và hấp thụ tối đa trong thời gian ngắn nhất. Đối với các trường hợp đau nhức răng hàm muốn dùng thuốc cũng nên lưu ý điều này.
Dạng sủi bọt
Bạn cần hoà tan hoàn toàn một viên thuốc Paracetamol ở dạng viên sủi với ít nhất 120ml nước, uống ngay sau khi thuốc tan hoàn toàn. Ngoài ra, nên tráng lại phần thuốc đọng lại phía đáy ly bằng cách pha thêm với ít nước để đảm bảo uống đủ liều lượng.
Xem thêm:
Dạng thuốc đặt
Thuốc Paracetamol dạng đặt thường được sử dụng để đặt ở hậu môn, người bệnh tuyệt đối không dùng để uống. Trước khi tiến hành đặt cần làm sạch hậu môn, đồng thời giữ cho tay sạch và khô ráo nhằm tránh tình trạng thuốc bị ẩm và tan rã.
Khi đặt thuốc vào hậu môn, người bệnh cần nằm yên trong khoảng vài phút để thuốc có thời gian tan ra và ngấm vào cơ thể. Hạn chế tắm rửa hay đi vệ sinh sau khi đặt.
Dạng thuốc tiêm
Khác với các dạng thuốc khác, dạng tiêm được chỉ định và thực hiện bởi bác sĩ. Trong đó liều lượng sử dụng phụ thuộc vào triệu chứng, thể trạng của người bệnh nên không thể cung cấp số liệu chính xác. Lưu ý không nên tự tiêm thuốc tại nhà để tránh xảy ra các sự cố, rủi ro không mong muốn.
Liều dùng cụ thể của Paracetamol
Thuốc giảm đau răng Paracetamol có liều dùng tùy thuộc vào độ tuổi cũng như tình trạng sức khỏe cụ thể của từng trường hợp. Bên cạnh đó bác sĩ có thể điều chỉnh và chỉ định liều lượng theo khả năng đáp ứng và các loại thuốc sử dụng phối hợp.
Liều dùng của người trưởng thành:
- Thuốc đặt tại trực tràng: Sử dụng 325 – 650mg cho một lần trong 4 – 6 giờ đồng hồ và không sử dụng quá 4g mỗi ngày.
- Thuốc uống: Sử dụng 500mg hoặc 1 – 2 viên cho một lần uống, dùng trong 4 – 6 giờ đồng hồ và không sử dụng quá 4g mỗi ngày.
Liều dùng dành cho trẻ nhỏ:
- Viên uống: Dùng từ 10-15mg/kg/lần uống, dùng 3 – 4 lần một ngày, không sử dụng quá 60mg/kg/ngày.
- Trẻ trên 12 tuổi: Có thể sử dụng liều lượng như người trưởng thành.
- Đối với trẻ béo phì: Dùng theo độ tuổi chứ không dùng theo cân nặng.
Bên cạnh đó, nồng độ thuốc ở dạng đặt trong huyết tương có khả năng tăng cao hơn so với dạng thuốc uống. Do đó phụ huynh cần đặc biệt lưu ý khi sử dụng hoặc tham khảo qua ý kiến của bác sĩ.
Hiệu quả của thuốc thường phát huy ngay sau khi sử dụng khoảng 30 phút. Đối với tác dụng giảm đau và hạ sốt có thể kéo dài từ 3 – 4 tiếng, phụ thuộc vào mức độ triệu chứng và cơ địa từng trường hợp.
Trong trường hợp dùng thuốc quá liều, người bệnh sẽ xuất hiện một số triệu chứng như ăn mất ngon, buồn nôn, đau dạ dày, nhầm lẫn, đổ mồ hôi. Sau đó có thể dẫn đến đau vùng thượng vị, vàng da, mắt trắng, nước tiểu thẫm màu.
Một số lưu ý khi sử dụng thuốc Paracetamol
Để việc sử dụng thuốc mang lại hiệu quả cao và an toàn với người bệnh, tránh các trường hợp ngoài ý muốn, chúng ta cần lưu ý một số điểm đặc biệt sau đây:
Chống chỉ định
Thuốc Paracetamol chống chỉ định với một số trường hợp đặc biệt như:
- Người bị suy dinh dưỡng, thiếu dinh dưỡng.
- Người bị suy gan cấp, suy thận mức độ nặng.
- Người bị viêm gan cấp tính cho virus viêm gan C gây ra.
- Người có tiền sử bị dị ứng với Acetaminophen.
Tác dụng phụ của thuốc
Paracetamol rất hiếm khi gây ra các tác dụng phụ khi dùng đúng liều, tuy nhiên nếu dùng sai chỉ định hoặc trong một số trường hợp đặc biệt có thể xuất hiện một số tình trạng như:
- Buồn nôn, nôn mửa.
- Làm gia tăng Aspartate Aminotransferase.
- Xuất huyết sau phẫu thuật.
- Thiếu máu, giảm bạch cầu trung tính, giảm toàn thể huyết cầu, giảm bạch cầu.
- Phát ban, ngứa, mẩn đỏ, mày đay.
- Sốt và thương tổn niêm mạc.
- Chóng mặt, nhức đầu.
- Ho, khó thở, thở khò khè, đau ngực và cổ họng.
Lưu ý khi sử dụng thuốc Paracetamol
Hiện nay, hoạt chất Paracetamol có trong rất nhiều biệt dược khác nhau, trong đó hàm lượng phổ biến nhất là 500mg. Do vậy, trong quá trình sử dụng thuốc giảm đau nhức răng khôn, răng hàm người bệnh nên lưu ý:
- Không uống thuốc nhiều hơn so với liều được bác sĩ khuyến cáo, bởi nó có thể gây ra nhiều rủi ro nghiêm trọng. Liều lượng tối đa đối với người lớn là 1.000mg cho mỗi lần uống và 4.000mg cho 1 ngày.
- Không uống rượu trong thời gian sử dụng thuốc bởi sẽ làm tăng nguy cơ tổn thương cho gan.
- Người có tiền sử bị bệnh gan và nghiện rượu nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng thuốc.
- Không sử dụng thuốc nếu bị dị ứng với Acetaminophen và Paracetamol.
- Phụ nữ trong quá trình mang thai và cho con bú nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc.
- Chỉ cho trẻ em dưới 2 tuổi sử dụng thuốc khi có chỉ định và sự đồng ý của bác sĩ.
- Ngưng sử dụng thuốc và báo cho bác sĩ biết nếu thấy các triệu chứng bất thường.
Chúng ta vừa cùng nhau tìm hiểu những thông tin quan trọng về thuốc Paracetamol. Tuy nhiên, những gì được trình bày trong bài viết chỉ mang tính cung cấp kiến thức và tham khảo mà không thể thay thế cho tư vấn của bác sĩ. Do đó bạn nên tham khảo qua ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng.
Cập nhật lúc: 9:10 AM , 16/03/2023
